اسطوره شناسي ساختاري، طرحي کارآمد براي تبيين اسطوره هاي هند و ايراني (تحليل نمونه: داستان جمشيد)

حق پرست ليلا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهشنامه ادب حماسي (پژوهش نامه فرهنگ و ادب : بهار و تابستان 1394 , دوره 11 , شماره 19 ; از صفحه 159 تا صفحه 177 .

عنوان مقاله:

اسطوره شناسي ساختاري، طرحي کارآمد براي تبيين اسطوره هاي هند و ايراني (تحليل نمونه: داستان جمشيد)

نویسندگان:

حق پرست ليلا*

آدرس:

* دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده:

بر اساس ديدگاه اسطوره شناسي ساختاري، اسطوره ها از طريق عناصر ميانجيي که ارائه مي کند، مي کوشد تضادي را از ميان بردارد که ميان جفت هاي متقابل برقرار است. عناصر ميانجي مزبور در مسير اين تقابل، پيوسته در رفت و آمد است و مي کوشد از طريق مبارزه و يا آميختگي با يک سو يا هر دو سوي تقابل، راه وحدتي بيابد تا تضاد موجود را خنثي يا دست کم کم رنگ تر کند. در اين نوشته به معرفي نظريه ساختاري لوي استروس در تحليل اسطوره خواهيم پرداخت و با تحليل نمونه وار داستان جمشيد، ميزان کاربرد نظريه را در بررسي اسطوره هاي ايراني نشان خواهيم داد. بر اين اساس، يمه / جم اسطوره اي است که براي بيان کوشش ذهن هندوايراني در رفع تقابل مرگ و زندگي شکل گرفته است و پس از رفت و برگشت در دو سوي تقابل؛ يعني تعارض ميان اصل ميرايي انسان و آرزوي دست يابي به زندگاني جاويدان، اگرچه نمي تواند تناقض موجود را بتمامي از ميان بردارد، در نهايت به تجسمي آميخته از هر دو مفهوم مرگ و زندگي بدل مي شود که آن را «مرگ زنده» ناميده ايم.

کلید واژه:

اسطوره شناسي ساختاري(Q1)لوي استروس(Q2)تقابل هاي دوگانه(Q2)جمشيد(Q2)