تحليل تطبيقي اسطوره ضحاک ماردوش (بر اساس رهيافت هاي مبتني بر سنت کهن قرباني براي خدايان ماردوش جهان زيرين)

قائمي فرزاد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهشنامه ادب حماسي (پژوهش نامه فرهنگ و ادب : بهار و تابستان 1394 , دوره 11 , شماره 19 ; از صفحه 27 تا صفحه 65 .

عنوان مقاله:

تحليل تطبيقي اسطوره ضحاک ماردوش (بر اساس رهيافت هاي مبتني بر سنت کهن قرباني براي خدايان ماردوش جهان زيرين)

نویسندگان:

قائمي فرزاد*

آدرس:

* دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده:

ضحاک محوري ترين موجود اهريمني شاهنامه و معادل اژي دهاک اوستايي و اژدهاي سه سر هند و ايراني است که يکي از بارزترين موجودات زيان کار در نوشته هاي مزديسنا بشمار مي رود. تفسيرهايي متعدد از اسطوره ضحاک انجام شده است که با توجه به تازي بودن ضحاک در شاهنامه و يک سان پنداشتن دشت سواران نيزه گذار با صحاري عربستان، برخي از تفسيرها اسطوره ضحاک را يادماني از پيکارهاي مهاجران با تيره هاي سامي نژاد چون آشوري ها، سومري ها و بابلي ها دانسته اند. در اين جستار، ضمن نقد تفسيرهاي ديگر، نشان داده شده که اسطوره ضحاک مي تواند با اسطوره خداي ماردوش زير زمين در فرهنگ هاي بومي فلات ايران و سرزمين هاي مجاور مربوط باشد. مطابق اين اسطوره، بهترين جوانان، قرباني خداي مالک دوزخ (قعر زمين) مي شدند و اسطوره اژدهاکشي، نه يادماني از يک نبرد تاريخي، که نمادي براي پايان اين سنت خونين پيشاتاريخي بوده است.

کلید واژه:

ضحاک(Q2)مار(Q2)اژي دهاک(Q2)اژدها(Q2)فلات ايران(Q2)قرباني(Q2)ميان رودان(Q1)