اثر ميزان بذر بر عملکرد و خصوصيات مورفولوژيک مرتبط با خوابيدگي بوته در انواع روش هاي کاشت مستقيم برنج رقم هاشمي

به منظور ارزيابي اثر ميزان بذر بر عملکرد و صفات مورفولوژيک مرتبط با خوابيدگي بوته در انواع روش هاي کاشت مستقيم برنج رقم هاشمي آزمايشي به صورت کرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار و سه روش کاشت به عنوان کرت هاي اصلي و سه ميزان بذر، 60، 80 و 100 کيلوگرم در هکتار به عنوان کرت هاي فرعي طي دو سال (1389 و 1390) در موسسه تحقيقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. روش هاي کاشت شامل کاشت رديفي، کپه اي و دست پاش بذر جوانه دار شده در بستر گلخراب بودند. نتايج نشان داد که بيشترين عملکرد دانه (2753 کيلوگرم در هکتار)، طول ميانگره ها، وزن تر ميانگره ها، سطح مقطع ميانگره سوم (4.4 ميلي مترمربع) و چهارم (7.1 ميلي مترمربع)، گشتاور خمشي ميانگره سوم (493.1 گرم سانتي متر) و چهارم (518.9 گرم سانتي متر) و مقاومت به شکستگي ميانگره سوم (947.2 گرم سانتي متر) و چهارم (1651.81 گرم سانتي متر) از روش کاشت کپه اي به دست آمد. بيشترين عملکرد دانه (2486 کيلوگرم در هکتار) از ميزان بذر 100 کيلوگرم در هکتار به دست آمد. با افزايش ميزان بذر، طول ميانگره ها و وزن تر ميانگره ها و گشتاور خمشي ميانگره سوم و چهارم، کاهش يافتند. نتايج تجزيه رگرسيون گام به گام نشان داد که اولين صفتي که وارد رابطه شد سطح مقطع ميانگره بود که به تنهايي 56 درصد از تغييرات مقاومت به شکستگي ميانگره را توجيه کرد و در مرحله بعد صفت فشردگي ميانگره وارد مدل شد و به همراه مقاومت به شکست 59 درصد از تغييرات مقاومت به شکستگي ميانگره را توجيه کرد. بر اساس نتايج اين آزمايش به نظر مي رسد که مي توان با استفاده از روش کاشت مستقيم بذر جوانه دار شده به صورت کپه اي و ميزان بذر 80 کيلوگرم در هکتار تا حد زيادي از مشکلات ناشي از خوابيدگي بوته در زراعت برنج رقم هاشمي در شرايط اقليمي منطقه مورد آزمايش اجتناب کرد.