ارزيابي کاربرد طيف الکترومغناطيس در کارايي روش هاي خاک ورزي حفاظتي و مرسوم در شرايط ديم

اختلاف بين بازتاب طيفي مي تواند مبناي آشکارسازي ميزان بقاياي گياهي و رشد محصول به روش سنجش از دور در روش هاي خاک ورزي حفاظتي باشد. به منظور ارزيابي نقش بقاياي گياهي در روش هاي خاک ورزي حفاظتي و مرسوم، اين تحقيق به مدت دو سال زراعي (1392-1390) در ايستگاه تحقيقات کشاورزي ديم مراغه در قالب طرح آماري بلوک هاي کامل تصادفي با پنج تيمار شامل يک تيمار خاک ورزي مرسوم و چهار تيمار خاک ورزي حفاظتي در چهار تکرار اجرا شد. ارزيابي بقايا و پارامترهاي رشد محصول گندم به روش استفاده از امواج نزديک فروسرخ توسط دستگاه طيف سنج زميني با دامنه طول موج طيفي کامل 2500-350 نانومتر و دستگاه تصوير بردار گرمايي دستي با محدوده طيفي 14000- 8000 نانومتر انجام شد. نتايج نشان داد که اثر تيمارها بر دماي سطح خاک، دماي کانوپي و شاخص هاي منتج از طيف سنجي در سطح احتمال 1% معني دار بود. روش کاشت مستقيم موجب کاهش دماي سطح به ميزان 2.5-5.7 و دماي کانوپي گندم در اواخر مرحله دانه بستن به ميزان 7-3 درجه سانتي گراد نسبت به تيمارهاي ديگر شد. در اين تحقيق رابطه منفي معني دار بين دماي کانوپي و عملکرد گندم وجود داشت. با توجه به همبستگي قوي بين درصد پوشش بقايا با شاخص جذب سلولز، اقدام به طبقه بندي روش هاي خاک ورزي شد. در تيمار خاک ورزي مرسوم پوشش گياهي کمتر از 6% با مقادير شاخص جذب سلولز منفي، تيمار خاک ورزي کاهش يافته داراي پوشش گياهي بين 20-10 درصد و شاخص جذب سلولز بين 4-2 و تيمار حداقل خاک ورزي داراي پوشش گياهي بين 42-30 درصد با مقادير شاخص جذب سلولز بين 5.7-4 بود. تيمار بي خاک ورزي (کاشت مستقيم) داراي پوشش گياهي بين 75-60 درصد و شاخص جذب سلولز بين 5.7-8 بود. نتايج نشان داد که تصويربرداري گرمايي مي تواند به عنوان روشي براي تمايز روش هاي مختلف خاک ورزي و ارزيابي تنش آبي گياه مورد استفاده قرار گيرد. شاخص جذب سلولز که با استفاده از خاصيت جذب مواد سلولزي (بقايا گياهي) در 2100 نانومتر محاسبه شد، به عنوان روشي براي برآورد پوشش بقايا به روش سنجش از دور در مناطق ديم قابل استفاده است و اين امر در صورت وجود حسگرهاي مربوطه در ماهواره هاي تحقيقاتي امکان پذير خواهد بود.