واکاوي تغيير توزيع فراواني بارش روزانه پايگاه آفروديت در ايران

واکاوي تغييرات ويژگي هاي بارش روزانه در برنامه ريزي منابع آب و الگوهاي کشت اهميت زيادي دارد. در اين پژوهش، تغييرات برازنده ترين توزيع فراواني و فراسنج هاي آن در طي زمان بررسي مي شود. به اين منظور از داده هاي بارش روزانه شبکه بندي شده پايگاه داده بارش آفروديت خاورميانه به ابعاد 0.25×0.25 درجه طول / عرض جغرافيايي استفاده شده است. داده هاي بارش روزانه اين پايگاه داده در محدوده ايران طي دوره 1/1/1330 تا 29/12/1385 (معادل 20453 روز) خورشيدي به کمک نرم افزار Grads استخراج گرديد. براي رديابي تغييرات در طي زمان، داده ها به دو دوره 28 ساله تقسيم شد. داده هاي بارش دوره نخست از 1/1/1330 تا 29/12/1357 در يک آرايه به ابعاد 10226×2491 و داده هاي دوره دوم از 1/1/1358 تا 29/12/1385 در يک آرايه به ابعاد 10227×2491 (رديف ها تعداد روز و ستون ها تعداد ياخته) قرار داده شد. براي شناسايي برازنده ترين توزيع روزهاي بارشي، از آزمون نيکويي برازش کلموگروف - اسميرنف استفاده شد. با برنامه نويسي در محيط نرم افزار Matlab توابع توزيع تيپ نرمال و گاما بر تک تک ياخته هاي با بارش برازش داده شد. تابع نظري توزيع گاماي دو فراسنجي و نمايي توانسته اند شرايط آماري لازم آزمون نيکويي برازش در سطح اعتماد 95% را به عنوان برازنده ترين توزيع در هر دو دوره احراز نمايند. تغييرات گسترده زماني و مکاني در توزيع بارش به عنوان يکي از مولفه هاي رديابي تغيير اقليم تاييد نمي شود. محاسبه فراسنج هاي برازنده ترين توزيع با روش گشتاور خطي حکايت از تغييرات جزئي در الگوي پراکندگي فضايي اين فراسنج ها دارد. اما اين تغييرات از الگوي خاصي پيروي نمي کند. نگاشت تغيير فراسنج انحراف معيار نشان مي دهد در بخش وسيعي از ايران مرکزي و غرب کشور در دهه هاي اخير اعتماد به بارش کاهش يافته است.