قابليت جذب و پالايش فلزات سمي سنگين از پسماند صنعتي مجتمع فولاد مبارکه از طريق چندين گياه انباشتگر

قادريان سيدمجيد; نصوحي سمانه

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

محيط شناسي : بهار 1393 , دوره 40 , شماره 1 (پياپي 69) ; از صفحه 153 تا صفحه 162 .

عنوان مقاله:

قابليت جذب و پالايش فلزات سمي سنگين از پسماند صنعتي مجتمع فولاد مبارکه از طريق چندين گياه انباشتگر

نویسندگان:

قادريان سيدمجيد*, نصوحي سمانه

آدرس:

* گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

چکیده:

فلزات سنگين به طور عمده در خاک وجود دارند، اما روند صنعتي شدن و گسترش شهرها سبب پراکنده شدن اين فلزات در بيوسفر شده است. آلودگي خاک ها به فلزات سنگين نه تنها روي کيفيت محصولات کشاورزي اثر مي گذارد، بلکه ممکن است به اتمسفر و آب هاي سطحي نيز راه يابد و در نهايت سبب به خطر افتادن سلامت انسان شود. يکي از روش هاي موثر پاک سازي مکان هاي آلوده به فلزات سنگين استفاده از تکنولوژي گياه پالايي است. در اين تحقيق با کشت گياهان کيسه چوپان، ذرت، آفتابگردان، منداب، کلزا، تاج ريزي و چليپاي زرد روي سه نوع پسماند مجتمع فولاد مبارکه قابليت استقرار، جذب و پالايش فلزات سنگين بررسي شد. از بين گونه هاي کشت داده شده روي پسماند صنعتي نوع اول بيشترين مقدار جذب روي، سرب، کروم و نيکل مربوط به کيسه چوپان به مقدار 91.5، 74، 637 و 226.3 ميکروگرم در گرم بود، اما اين گونه فاقد رشد رويشي مناسب در اين نوع پسماند بود. ذرت، آفتابگردان، منداب و کلزا داراي رشد رويشي مناسب بودند و در جذب فلزات سنگين از اين نوع پسماند نيز توانايي داشتند. در بين گونه هاي رشد يافته روي پسماند صنعتي نوع دوم بيشترين مقدار جذب روي و سرب مربوط به گونه ذرت به مقدار 40.1 و 98 ميکروگرم در گرم و بيشترين مقدار جذب کروم و نيکل مربوط به منداب به مقدار 117.2 و 121.2 ميکروگرم در گرم بود. با وجود اين که ذرت و منداب نسبت به آفتابگردان در جذب بعضي از فلزات موفقيت بيشتري داشته اند، اما آفتابگردان تنها گونه اي بود که توانست روي اين پسماند رشد رويشي زياد داشته باشد و زيست توده بالايي توليد کند. در بين گونه هاي کشت داده شده روي پسماند واحد گالوانيزه (نوع سوم) فقط ذرت قابليت رشد روي اين پسماند را داشت و ميزان جذب کروم از طريق آن 309 ميکروگرم در گرم اندازه گيري شد.