برآورد ارزش تفريحي منطقه کوهستاني توچال با استفاده از الگوي اقتصادسنجي دو مرحله اي هکمن

ارزش گذاري کالاها و خدمات اکوسيستمي از جمله روش هاي حفاظت از اکوسيستم ها و استفاده مناسب از آن ها به شمار مي آيد، زيرا اين خدمات غالبا فاقد بازار واقعي اند و رايگان تلقي مي شوند. اين در حالي است که اکوسيستم ها فراهم آورنده طيف وسيعي از خدمات اند که موجب ارتقاي سطح رفاه زندگي بشر مي شوند. يکي از انواع اين خدمات، خدمات تفرجي اکوسيستم هاي کوهستاني است. به منظور برآورد ارزش تفرجي منطقه کوهستاني توچال واقع در شمال تهران با استفاده از روش ارزش گذاري مشروط و پرسش نامه انتها- باز، 227 پرسش نامه در سايت مورد نظر تکميل شد. همچنين، به منظور تشخيص عوامل موثر در تصميم به تمايل براي پرداخت وروديه و ميزان تمايل به پرداخت، از الگوي توبيت و روش دومرحله اي هکمن استفاده شد. با حذف پاسخ هاي ناقص، صفر اعتراض آميز و صفر حقيقي، 107 نفر از 227 پاسخگو (47 درصد) حاضر به پرداخت مبلغي براي بازديد و استفاده از منطقه کوهستاني توچال بوده اند. مقايسه نتايج برآورد الگوي پروبيت و رگرسيون خطي نشان مي دهد، متغيرهاي جنسيت، نوع منزل مسکوني و تغيير جغرافيايي محيط کار، در تصميم پاسخگويان براي پرداخت وروديه به منظور استفاده تفريحي از منطقه کوهستاني توچال اثر معني دار دارد. همچنين، سطح درآمد، تعداد افراد خانوار و ميزان آلودگي در محيط کار نيز در مرحله اول (مرحله تصميم براي تمايل به پرداخت) و دوم (مرحله عمل بعد از مرحله تصميم)، در ميزان تمايل به پرداخت پاسخگويان اثر معني دار دارد. ميانگين تمايل به پرداخت سالانه هر بازديدکننده برابر با 9444 ريال و ارزش تفرجي هر هکتار از منطقه در سال 1390 برابر با 137888240 ريال برآورد شد. با توجه به ميزان بالاي ارزش تفرجي هر هکتار از منطقه توچال، برنامه ريزي براي ارتقاي سطح امکانات بهداشتي، رفاهي و افزايش امنيت افراد در منطقه توچال، ضروري است.