بررسي روند فنولوژيکي و همبستگي صفات در گياه دارويي خرفه (.Portulaca oleracea L) تحت تيمارهاي نيکل و کادميم

خرفه گياهي بومي ايران است که به دليل تحمل بالا به خشکي، شوري و فلزات سنگين، اين گياه را مي توان به عنوان يک گياه انباشتگر فلزات سنگين مورد توجه قرار داد. به منظور بررسي اثر فلزات سنگين نيکل و کادميم بر رشد، عملکرد و ساير صفات زراعي گياه دارويي خرفه، آزمايشي در قالب طرح کاملا تصادفي به صورت فاکتوريل دو عاملي با 3 تکرار در بهار و تابستان سال 1391 به صورت گلداني در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرکرد انجام شد. تيمارهاي اين آزمايش شامل سطوح مختلف نيکل ( 0، 20، 60 و 120 ميلي گرم بر کيلو گرم خاک) و سطوح مختلف کادميم (0، 5، 20 و 40 ميلي گرم بر کيلو گرم خاک) بود. نتايج نشان داد که سطوح مختلف فلزات سنگين کادميم و نيکل، تاثير معني داري بر خصوصيات مورفولوژيکي و فيزيولوژيکي گياه خرفه داشت و با افزايش غلظت، مقدار صفات ارزيابي شده به طور معني‎داري نسبت به تيمار شاهد کاهش يافت. در دسته بندي ميانگين ها در صفات وزن تر و خشک اندام هوايي و زيرزميني، عصاره و ميزان نيکل و کادميم اندام هوايي و زيرزميني، بيشترين ميزان مربوط به گياهان شاهد و پايين ترين ميزان مربوط به گياهان تحت تيمار با بالاترين سطوح آلودگي ترکيبي نيکل (120 ميلي گرم بر کيلوگرم) و کادميم (40 ميلي گرم بر کيلوگرم) و نيز تيمار منفرد کادميم (40 ميلي گرم بر کيلوگرم) بود. بطور کلي اثر گذاري فلزات سنگين نيکل و کادميم روي صفات مورد بررسي معني دار بود که در اين بين تاثير کادميم از نظر سميت بيشتر بود. در مطالعه روند فنولوژيکي گياه و دسته بندي دانکن در بين ميانگين هاي صفات مورد بررسي نيز تيمار شاهد بالاتر از بقيه و سطوح آلودگي در گروه هاي مختلفي قرار گرفتند که به لحاظ مورد استفاده بودن، نيکل در سطوح پايين آلودگي، با تيمار شاهد در گروه آماري نزديک يکديگر قرار گرفتند. همچنين مي توان اظهار داشت، فلزات سنگين از طريق تاثير بر وزن خشک و تر روي درصد عصاره اثر منفي دارند.