نقش ژئوپليتيکي رودخانه و ژئواکونومي بازارچه مرزي در برقراري امنيت اجتماعي شهرستان هيرمند و روابط اقتصادي بين ايران و افغانستان

معصومي مجيد; اژدري بهناز; ملكوتي محمدجواد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهشنامه جغرافياي انتظامي : پاييز 1392 , دوره 1 , شماره 3 ; از صفحه 65 تا صفحه 95 .

عنوان مقاله:

نقش ژئوپليتيکي رودخانه و ژئواکونومي بازارچه مرزي در برقراري امنيت اجتماعي شهرستان هيرمند و روابط اقتصادي بين ايران و افغانستان

نویسندگان:

معصومي مجيد, اژدري بهناز, ملكوتي محمدجواد*

آدرس:

* دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت، ایران

چکیده:

شهرستان مرزي هيرمند که در شمال شرق استان سيستان و بلوچستان قرار دارد به دليل هم مرز بودن با کشور افغانستان و وجود رودخانه و بازارچه مرزي به عنوان دو عامل ژئوپليتيکي و ژئواکونومي از اهميت بسزايي برخوردار است. بنابراين سوال مطرح شده در اين پژوهش اين است که آيارودخانه و بازارچه مرزي شهرستان هيرمند به عنوان دو عامل ژئوپليتيکي و ژئواکونومي اين شهرستان در برقراري امنيت اجتماعي شهرستان هيرمند و روابط اقتصادي بين ايران و افغانستان تاثير گذار بوده است؟ با توجه به سوال مطرح شده، فرضيه اصلي مطرح شده بدين گونه است که به نظر مي رسد، با توجه به فقدان راه هاي تجاري ديگر ميان ايران و افغانستان عوامل ژئوپليتيکي و ژئواکونومي شهرستان هيرمند در روند رشد روابط اقتصادي و برقراري امنيت در اين شهرستان موثر بوده است. از سوي ديگر قرار گرفتن رود هيرمند به عنوان مرز و قراردادهايي که با دخالت دولت هاي ديگر ميان ايران و افغانستان بسته شده است، خود اهميت امنيتي اين موضوع را نشان مي دهد. در نتيجه مي توان گفت که وابستگي متقابل دو کشور به دليل قرار گرفتن رود هيرمند به عنوان مرز و نياز افغانستان به منابع اقتصادي ايران از طريق بازارچه مرزي و ترانزيت کالا باعث ايجاد و گسترش روابط سياسي و اقتصادي ميان ايران و افغانستان شده است. در اين پژوهش سعي شده با استفاده از روش تحقيق علي و شيوه بررسي اسناد و کتابخانه اي و ابزار فيش برداري، برقراري امنيت اجتماعي در شهرستان هيرمند و حکميت ها و قراردادهاي ميان دو کشور وبا مصاحبه وجمع آوري آمار و اطلاعات اقتصادي به بررسي و تجزيه و تحليل روابط اقتصادي بين ايران و افغانستان پرداخته شده است.

کلید واژه:

ژئوپليتيک(Q2)ژئواکونومي(Q2)رودخانه مرزي(Q2)امنيت(Q2)بازارچه مرزي(Q1)افغانستان(Q2)