معرفي يک مدل سازماني نيمه متمرکز براي سازماندهي و گسترش خدمات آموزش بيمار: با نقش محوري

مقدمه: آموزش بيمار حلقه فراموش شده مراقبت باليني اثربخش در مراکز درماني کشورمان است، نبود سياست هماهنگ براي سازماندهي نيرو به منظور گسترش خدمات آموزش بيمار، منجر به عدم ارايه خدمات موثر به بيماران براي دستيابي به «مراقبت از خود» در راستاي رسالت سازمان هاي بهداشتي – درماني مي شود.
هدف: معرفي يک مدل سازماني نيمه متمرکز براي سازماندهي خدمات آموزش بيمار با تاکيد بر نقش محوري پرستاران است.
مواد و روش ها: مطالعه بخشي از بازتاب اقدام پژوهي گسترش نقش پرستاران آموزش دهنده الزهرا (س) است که بر اساس مدل اقدام پژوهي ارتقادهنده رهايي بخش از دي ماه 1390 در مرکز آموزشي درماني الزهرا (س) اصفهان آغاز شده است. سازماندهي تيم مرکزي و گروه هاي راهبردي و بازخوردي و استفاده از مهارت هاي رهبري تغيير با فرايند مشارکت جويانه، برنامه ريزي راهبردي و عملياتي، منجر به گسترش خدمات آموزش بيمار شد. ساختار سازماني، تعاملات و نقش هاي پرستاران در سازماندهي اقدامات فوق، از 115 مکاتبه اداري، بيش از 1000 رايانامه و 740 صفحه مستندات مشارکت بالين و دانشگاه، به صورت هدفمند جمع آوري و تحليل محتواي کيفي مستمر داده ها به صورت قراردادي وتجمعي انجام شد.
يافته ها: از تئوري زنده اقدام پژوهي با مضمون «پرستار در نقش رهبر و مدير»، با تاييد 10 متخصص طرحواره اي با عنوان «مدل سازماني نزديک تر کننده» براي سازماندهي خدمات آموزش بيمار در مرکز الزهرا (س) استخراج گرديد. مدل فوق نشان دهنده درونمايه هاي ساختاري، برنامه هاي مشارکت جويانه و تعاملات نزديک تر حوزه هاي سه گانه دانشگاهي و خدمات بهداشتي درماني و تلاش سازماندهي شده پرستاران در استقرار ساختار تخصصي و نيمه متمرکز پروژه اقدام پژوهي دانشجويي، در بستر عناصر زمينه اي شامل منابع جامعه، گيرندگان و ارائه دهندگان خدمات بيمارستاني، به منظور جلب مشارکت عناصر اجرايي معاونت هاي آموزش، پژوهش، بهداشت و درمان است که به توسعه خدمات آموزش بيمار منتهي گرديده است.
نتيجه گيري: مدل سازماني نزديک تر کننده چگونگي همکاري حوزه آموزشي-پژوهشي وحوزه هاي بهداشت و درمان با ايفاي نقش موثر پرستاران در سازماندهي و گسترش خدمات آموزش بيمار طي يک پروژه اقدام پژوهي مشارکتي را تبيين مي کند. با توجه به نتايج مثبت مطالعه و با شکل گيري معاونت پرستاري در نظام سلامت کشور ما ايران، آزمون اين مدل براي گسترش خدمات آموزش بيمار و ارتقاي نقش آموزشي پرستاران از طريق اقدام پژوهي در عرصه هاي مشابه يا محدوده وسيع تر پيشنهاد مي شود.