زمينه و اهداف: شناسايي عوامل مرتبط با عفونت مجدد مايکوباکتريوم توبرکولوزيس، مي تواند در پيشگيري از وقوع آن و صرف هزينه هاي گزاف درمان بسيار کمک کننده باشد. هدف از مطالعه حاضر شناسايي عوامل خطر مرتبط با عفونت مجدد بين بيماران اسمير مثبت ريوي در 5 استان مرزي کشور ايران بود.
مواد و روشها: در يک مطالعه مقطعي طولي (سالهاي 92-90) عوامل باليني- اقتصادي و اجتماعي مرتبط با عفونت مجدد مورد ارزيابي قرار گرفت. معيار ارزيابي بر اساس پرسشنامه، اطلاعات ثبت شده در پرونده بيماران و تاييد پزشک سل استان بود.
يافته ها: از 300 بيمار اسمير مثبت ريوي با متوسط سني 51.9 سال ((SD=24.2، %7.2 از بيماران داراي عفونت مجدد توبرکولوزيس بودند. 64% بيماران وضعيت مالي بسيار ضعيفي داشتند. از نظر هم ابتلايي با بيماريهاي مزمن، 10.6% از بيماران اختلالات کليوي، 10.2% ديابت و 9.8% اختلالات کبدي داشتند. در آزمون چندگانه، سابقه مهاجرت از روستا به شهر (P=0.47) و کاهش وزن قابل توجه (P=0.44) با شانس عفونت مجدد رابطه آماري معني داري داشتند.
نتيجه گيري: شيوع عفونت مجدد در بيماران در مقايسه با برآورد جهاني در حد متوسط بود. مطالعات دقيقتر در زمينه بررسي روابط عليتي کاهش وزن قابل توجه و عفونت مجدد لازم به نظر مي رسد. انجام انگشت نگاري ژنتيکي در شناسايي زير گونه هاي ميکروب و نقش آنها در وقوع عفونت مجدد در کنار عوامل مختلف محيطي- اقتصادي ضروري است.