نقش اقتصاد سياسي بين الملل در تغيير ساختارهاي حاکميتي خاورميانه با تاکيد بر جايگاه انرژي ايران

خاورميانه از جمله نقاط جغرافيايي است که در زمينه انرژي (نفت و گاز) انبار انرژي جهان نام گرفته است و از اين رو با فرصت و تهديدهاي منبعث از اين مواد حياتي خواه ناخواه بايد دست و پنجه نرم کند. اين گفته به معناي حضور بازيگران موثر بر سياست و اقتصاد سياسي بين الملل و تلاش آنها براي تثبيت شکلي از ساختارهاي سياسي منطبق يا همراه با خواست خود در منطقه است و اين شرايط در واقع به معناي خدشه دار بودن وجود حاکميت مستقل در اين ساختارها مي باشد. در اين راستا براي تحليل چنين وضعيتي نظريه وابستگي متقابل به عنوان نحله اي از انديشه نئوليبرالي مبناي نظري قرار گرفت و براي درک بهتر مساله بعد از ارائه محيط شناسي منطقه در گام بعدي مقوله نفت و جايگاه آن در اقتصاد جهاني بررسي شد و بعد از ذکر گوشه هايي از موضع امريکا به عنوان بازيگر تاثيرگذار نظام بين الملل در خصوص اين ماده استراتژيک به تاثيرگذاري اين ماده حياتي و سياست بازيگران قدرتمند نظام بين الملل بر تغيير رژيم هاي سياسي در ايران با تاکيد بيشتر سخن گفته شده است. در پايان تحليل داده ها در راستاي هدف پژوهش که به روش اسنادي (کتابخانه اي)- منابع خارجي و داخلي- گردآوري شده اند، به اين نتيجه منتهي شده است که تغيير و تثبيت ساختارهاي جغرافيايي- سياسي خاورميانه به دليل حاکميت بعد نامتقارن وابستگي، به منافع کشورهاي قدرتمند گره خورده است و اين وضعيت با حضور بازيگران جديد از شرق و جنوب آسيا و رقابت آن ها با بازيگران سابق در آينده پيچيده تر خواهد شد.