وضعيت بيماري ليشمانيوز جلدي در منطقه تحت پوشش برنامه كنترل در شهرستان اردكان

دهقاني تفتي عباسعلي; حنفي بجد احمدعلي; جعفري رضا; احرام پوش محمدحسن

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مجله دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني شهيد صدوقي يزد : بهار 1382 , دوره 11 , شماره ضميمه شماره 1 (ویژه نامه بهداشت 4) ; از صفحه 22 تا صفحه 28 .

عنوان مقاله:

وضعيت بيماري ليشمانيوز جلدي در منطقه تحت پوشش برنامه كنترل در شهرستان اردكان

نویسندگان:

دهقاني تفتي عباسعلي, حنفي بجد احمدعلي, جعفري رضا, احرام پوش محمدحسن

آدرس:

چکیده:

ليشمانيوز جلدي از مهمترين بيماريهاي انگلي مشترك بين انسان و حيوان در ايران است. اين بيماري در سالهاي اخير به صورت يكي از مهمترين معضلات بهداشتي در نقاط مختلف استان يزد، به ويژه در شهرستان اردكان در آمده است. مطالعات انجام شده در سالهاي گذشته نشان دهنده استقرار يك كانون جديد ليشمانيوز جلدي روستايي (ZCL) يا عامل Leishmania Major، مخزن Rhombomys Opimus و Meriones Libycus و ناقل Phlebotomus papatasi در اين منطقه ميباشد. با توجه به شيوع بسيار بالاي بيماري در 2 ساله گذشته، مسئولين بهداشتي استان يزد تصميم به كنترل بيماري نمودند. برنامه كنترل در دو بخش: 1- مبارزه با جوندگان مخزن بيماري از طريق طعمه گذاري لانه هاي آنها با سم كلرات در محدوده اي به شعات 2 كليومتري اطراف روستاهاي آلوده و 2- سمپاشي ابقايي اماكن داخلي برا ي كنترل پشه خاكيها با پودر وتابل 50% حشره كش پروپكسور به ميزان 2 گرم بر متر مربع در بهار و تابستان سال 1379 انجام شد. در اين مطالعه، وضعيت شيوع بيماري ليشمانيوز جلدي در پايان سال 1379 از طريق مراجعه به روستاهاي تحت پوشش برنامه كنترل، بررسي خانه به خانه، معاينه افراد بيمار و تكميل پرسشنامه هاي مربوطه بررسي شد. نتايج نشان دهنده كاهش چشمگير ميزان بروز بيماري در منطقه تحت پوشش برنامه كنترل ميباشد. در شهر احمدآباد ميزان بروز بيماري از 228.1 در هزار در سال 1378 به 107.4 در هزار در سال 1379 كاهش يافت. همچنين اين ميزان در روستاي ترك آباد نيز از 299.8 در هزار به 35.8 در هزار رسيد. كاهش موارد بيماري در هر دو منطقه مذكور معني دار است (ترك آباد: P<0.00001 ، احمد آباد P<0.0001). با توجه به شباهت نسبي شرايط آب و هوايي در سالهاي قبل و بعد از اجراي برنامه كنترل، چنين به نظر ميرسد كه اين برنامه در كاهش موارد بيماري نقش مؤثري داشته است. البته به علت اگزوفيلي ناقلين و خوابيدن مردم در طي ماه هاي فصل انتقال بيماري در اماكن خارجي نظير حياط و پشت بام، به نظر ميرسد كه كنترل جوندگان مخزن بيماري كه در نتيجه باعث كاهش وفور پشه خاكيهاي ناقل بيماري ميشود، نقش مهمي در كاهش موارد بيماري داشته و سمپاشي ابقايي اماكن داخلي را ميتوان به عنوان يك عامل كم اثر در كنار جوندگان تلقي نمود.

كلید واژه:

ليشمانيوز جلدي(Q3)بيماري انگلي حشرات(Q4)بهداشت(Q2)