تبيين تمرکز اجتماعي - فضايي آسيب پذيري شهر تهران در برابر زلزله

امروزه، علاوه بر تحليل توزيع فضايي آسيب پذيري، بر ريشه يابي و شناخت علل تفاوت ها و تمرکزهاي اجتماعي - فضايي آسيب پذيري در چارچوب ديدگاه هاي ساخت اجتماعي و ترکيبي تاکيد مي شود. از اين رو، چگونگي و چرايي تمرکز آسيب پذيري يکي از اهداف مطالعات رهيافت نرم است. با اين نگاه و بر اساس مساله «تمرکز آسيب پذيري نسبت به زلزله در محله ها و خانوارهاي جنوبي شهر تهران»، سوال پژوهش چنين طرح شد: «تمرکز اجتماعي - فضايي آسيب پذيري شهر تهران چگونه قابل تبيين است؟». با تبيين نظري مساله پژوهش، چارچوب نظري تدوين و فرضيه ها بيان شد. براي آزمون فرضيه ها، حجم نمونه مطابق واحد تحليل خانوار در محله به روش کوکران محاسبه، و نمونه گيري به روش خوشه اي انجام شد. تحليل داده هاي پيمايشي نيز با روش هاي واريانس يک طرفه، رگرسيون و تحليل مسير صورت گرفت.
نتايج تحليل واريانس، معناداري تفاوت ميانگين پايگاه اقتصادي - اجتماعي و آسيب پذيري محله هاي چهارگانه را نشان مي دهدکه بيانگر جدايي گزيني اجتماعي - فضايي خانوارها و تمرکز آسيب پذيري بيشتر در محله هاي داراي ميانگين پايگاه پايين تر است. مطابق ضريب تعيين رگرسيون چندگانه نيز، 88 درصد تغييرات آسيب پذيري توسط عوامل محله و پايگاه تبيين مي شود. بر اساس آن، سکونت در محله هاي پايين تر رابطه معکوس با پايگاه و رابطه مستقيم با ميزان آسيب پذيري دارد. در مجموع، يافته هاي تحقيق بيانگر نقش اساسي عوامل پايگاه و محله در تمرکز آسيب پذيري است.