ردپاي عرفان و تصوف در تمثيل دو مار ادبيات مانوي و ادبيات کلاسيک ايراني

تمثيل عرفاني چون حماسه اي است روحاني که از عشق ورزي به معشوق ازلي حکايت مي کند و حکايات صوفيه در قالب حکايات و تمثيل ها، بخش مهمي از ادبيات عرفاني را تشکيل مي دهند. اين حکايات با اهداف گوناگوني در کتب صوفيه به کار گرفته مي شوند که عمده ترين آنها تعليم و ترغيب صوفيه در سير و سلوک است. مجموعه اي از اين حکايات تمثيلي به ادبيات مانوي، به ويژه تمثيل هاي عرفاني اين متون، بازمي گردد. با وجود اينکه هيچ متن کاملي از اين گنجينه ادبي بسيار غني، باقي نمانده است، حکايت «دو مار سنگين بار و سبک بار» يکي از حکايات تمثيلي عرفاني به جا مانده از مجموعه دست نوشته هاي سغدي مانوي است. از سوي ديگر ادبيات کلاسيک ايراني، به ويژه سبک عرفاني آن با ظهور گويندگان عارفي همچون مولانا، عطار، حافظ و ده ها شاعر و عارف ديگر، رنگ جديدتري به خود گرفت. اين مقاله کوشيده است به ارتباط و مقايسه ميان اين تمثيل عرفاني در ادبيات مانوي و ادبيات کلاسيک ايراني بپردازد.