شبيه سازي آبخوان دشت همدان - بهار و بررسي سناريوهاي مديريتي با استفاده از مدل PMWIN

در سال هاي اخير، منابع آب زيرزميني دشت همدان- بهار به دليل بهره برداري بيش از حد مجاز، با افت شديدي مواجه شده است، به طوري كه در سال هاي 1370 تا 1388 به طور متوسط سالانه 0.84 متر افت داشته است. در اين تحقيق با هدف مطالعه و بررسي تاثير عمليات مديريتي بر وضعيت آبخوان دشت مذكور، تغييرات سطح ايستابي با استفاده از مدل PMWIN در يك دوره دو ساله (سال 1384 الي 1386) با 24 دوره تنش، شبيه سازي و مدل در دوحالت ماندگار و غير ماندگار واسنجي شد. سپس، مدل در يك دوره 12 ماهه (مهر 86 تا شهريور 87) مورد صحت سنجي قرار گرفت. مقادير جذر ميانگين مربعات در دوره واسنجي و صحت سنجي به ترتيب 1.2 و 1.5 بدست آمد. بعد از اطمينان از دقت مدل بدست آمده، از آن به منظور بررسي گزينه هاي مختلف مديريتي استفاده شد. به منظور پيش بيني وضعيت آينده آبخوان دو گزينه ادامه روند فعلي بهره برداري بدون افزايش بارش و گزينه ادامه روند فعلي بهره برداري با افزايش 20 درصدي در ميانگين بارش متوسط، تدوين و مدل مجددا براي پنج سال آينده (سال 1388 تا 1393) اجرا شد. نتايج بيانگر اين است كه در صورت ادامه روند فعلي برداشت از آبخوان حتي در صورت افزايش بارش، در دوره پنج ساله پيش بيني، سطح ايستابي همچنان افت خواهد داشت. بررسي سه گزينه حذف چاه هاي غيرمجاز، تغيير الگوي كشت و تغيير شيوه آبياري، حاكي از تاثير مثبت اين عمليات بر وضعيت آينده آبخوان مي باشد. از اين ميان گزينه تغيير شيوه آبياري به دليل صرفه جويي در مصرف آب، به ميزان 141 ميليون مترمكعب در سال، بيشترين تاثير را بر كاهش ميزان افت سطح تراز آبخوان در آينده خواهد داشت.