بررسي غلظت فلزات سنگين در بافت خوراكي ميگوهاي نمونه برداري شده از آب هاي سواحل استان بوشهر

موحد علي; دهقان عبدالوحيد; حاجي حسيني رضا; اكبرزاده صمد; زنده بودي عباسعلي; نفيسي بهابادي محمود; حاجيان نجمه; پاكدل فرهاد; حفظ اله علي; ايران پور داريوش

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

طب جنوب : تابستان 1392 , دوره 16 , شماره 2 ; از صفحه 100 تا صفحه 109 .

عنوان مقاله:

بررسي غلظت فلزات سنگين در بافت خوراكي ميگوهاي نمونه برداري شده از آب هاي سواحل استان بوشهر

نویسندگان:

موحد علي*, دهقان عبدالوحيد, حاجي حسيني رضا, اكبرزاده صمد, زنده بودي عباسعلي, نفيسي بهابادي محمود, حاجيان نجمه, پاكدل فرهاد, حفظ اله علي, ايران پور داريوش

آدرس:

* بوشهر، خیابان معلم، روبروی ستاد نماز جمعه، دانشگاه علوم پزشکی، دانشکده پزشکی

چکیده:

زمينه: انباشتگي فلزات سنگين كه در اثر فاضلاب هاي صنعتي، شهري و كشاورزي به وجود مي آيند معمولا در مقابل تصفيه شيميايي مقاوم مي باشند. اين گونه فلزات به راحتي مي توانند باعث آلودگي زيست محيطي آبزيان به خصوص ميگوها شوند كه يكي از مهم ترين زنجيره غذايي انسان ها محسوب مي شوند. هدف از اين مطالعه، بررسي غلظت فلزات سنگين از جمله سرب، كادميوم، روي، مس و جيوه در ميگوهاي دريايي و پرورشي آب هاي سواحل استان بوشهر (خليج فارس) بوده است.
مواد و روش ها: ميگوهاي دريايي از سه ناحيه از سواحل استان صيد و جمع آوري گرديد. همچنين ميگوهاي پرورشي از 3 گونه سفيد هندي (Ferropenaeus indicus)، ببري سبز (Penaeus semisulcatus) و پا سفيد (Litopenaeus vannamei) انتخاب گرديد. پس از شستشو، بافت خوراكي ميگو جداسازي، تعيين وزن و در فور با دماي 70 درجه سانتي گراد خشك گرديد، سپس به صورت پودر در آمده و در كوره با درجه حرارت 550 درجه سانتي گراد به خاكستر سفيد تبديل شدند. مقادير فلزات سنگين سرب، كادميوم، جيوه، مس و روي توسط دستگاه جذب اتمي شعله اي تعيين مقدار گرديدند.
يافته ها: ميانگين غلظت فلزات سنگين سرب، كادميوم، مس و روي در ميگوهاي دريايي مورد بررسي به ترتيب 2.38، 9.27، 0.44، 1.34 قسمت در ميليون و جيوه 2.8 قسمت در ميليارد تعيين گرديد. همچنين ميانگين غلظت فلزات سنگين سرب، كادميوم، مس و روي در ميگوهاي پرورشي به ترتيب 3، 9.8، 37.42 و 1.0 قسمت در ميليون و جيوه 2.7 قسمت در ميليارد محاسبه شد. اختلاف چنداني در مقادير فلزات سنگين بين دو گروه دريايي و پرورشي مشاهده نگرديد. مقادير مجاز با استاندارد ملي ايران براي فلزات سرب، كادميوم، مس و روي به ترتيب 1، 0.1، 20 و 50 ميلي گرم در كيلوگرم وزن تر بافت ميگو و در مورد جيوه 500 ميكروگرم در كيلوگرم وزن تر بافت ميگو مي باشد.
نتيجه گيري: نتايج اين بررسي نشان داد كه غلظت فلزات سنگين روي، مس و جيوه از استانداردهاي گزارش شده توسط سازمان بهداشت جهاني (WHO) كمتر بوده و نگران كننده نمي باشد. هر چند ميانگين غلظت فلزات سرب و كادميوم در هر دو نوع دريايي و پرورشي از حداكثر مجاز براي مصارف انساني بالاتر بوده و نياز به بررسي و حساسيت بيشتري دارد. نتايج اين مطالعه پيشنهاد مي كند كه اقدامات لازم جهت پيشگيري از آلودگي آب هاي سواحل درياي بوشهر توسط مقامات مسوول صورت پذيرد.