قزوين به مناسبت موقعيت جغرافيايي مساعد خود، از ازمنه کهن به يکي از کانون هاي تمدني در فلات ايران بدل گشت. بواسطه موقعيت سوق الجيشي شهر قزوين و قرار گرفتن آن بر سر راه هاي شرق و غرب، اين شهر چه در دوران پيش از اسلام و چه در دوران اسلامي از اهميت نظامي و سياسي برخوردار بوده است. پس از فتح ايران به دست اعراب مسلمان، قزوين در زمره يکي از ثغور دارالاسلام درآمد. فرايند بسط و توسعه قزوين که از عهد خلفاي عباسي آغاز شده بود، در عصر سلجوقيان رونق دو چندان يافت. در پس منازعات ايران و عثماني در زمان صفويان، شاه طهماسب اول صلاح کار در اين ديد که قزوين را بعنوان پايتخت برگزيند. در جستار حاضر ضمن بررسي جايگاه سياسي و نظامي قزوين در اعصار گوناگون، آثار و ابنيه تاريخي اين شهر - خاصه آنان که در عهد صفويه احداث شده اند - معرفي مي گردند.