سنجش ميزان آلودگي هاي فلزات سنگين (Zn، Mn، Co، Cd) در رسوبات ساحلي خليج فارس

در سال هاي اخير فعاليت هاي اقتصادي متعددي نظير پالايش نفت خام، توليدات آلومينيوم و روي، تعمير و ساخت کشتي، تخليه و بارگيري انواع مواد معدني و شيميائي و غيره در بندرعباس بعنوان مرکز توسعه جنوب کشور ايران شکل گرفته که اين موضوع موجب تشديد بار آلودگي و تخريب اکوسيستم حساس آب هاي ساحلي منطقه شده است. لذا شناسائي و اندازه گيري و رديابي عناصر فلزات سنگين در رسوبات آب هاي ساحلي با توجه به اثرات زيانباري که بر اکوسيستم هاي دريائي و از جمله آبزيان و به تبع آن بر انسان اثر مي گذارد از اهميت ويژه اي برخوردار است. بر اين مبنا در اين تحقيق ميزان فلزات سنگين روي، منگنز، کبالت و کادميوم در رسوبات ساحلي مناطق هدف بندرعباس توسط دستگاه طيف سنجي جذب اتمي مورد سنجش قرار گرفت. کليه مراحل نمونه برداري و هضم رسوب طبق روش استاندارد (MOOPAM) انجام شد. بدين ترتيب متوسط غلظت فلزات سنگين روي، منگنز، کبالت و کادميوم در رسوبات به ترتيب 0.3±89.1، 19.1±519.3، 3.9±36.4 و 0.2±2.1 ميکروگرم بر گرم وزن خشک رسوب به دست آمد. اين مقادير با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهاني و ديگر مناطق داخلي و خارجي مقايسه و تجزيه و تحليل شد. بررسي آماري (ANOVA: Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگين روي، منگنز، کبالت و کادميوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معني داري دارند. دو عنصر کادميوم و روي با ضريب هم بستگي 0.575 بيشترين هم بستگي را دارند و بعد از آن به ترتيب عناصر کبالت و منگنز با ضريب هم بستگي 0.5، روي و منگنز با ضريب هم بستگي 0.085، کبالت و کادميوم با ضريب هم بستگي 0.016، روي و کبالت با ضريب هم بستگي 0.01 و در آخر منگنز و کادميوم با ضريب هم بستگي 0.002 قرار دارند. با توجه به ضريب هم بستگي مثبت و معني دار بين کادميوم و روي، کبالت و کادميوم و هم چنين روي و کبالت مشخص مي شود که منشاء ايجاد فلزات سنگين کادميوم، روي و کبالت در رسوبات يکسان است. ضريب هم بستگي روي با منگنز معني دار نيست و هم چنين پايين بودن ضريب هم بستگي منگنز و کادميوم نيز، نشان دهنده عدم يکسان بودن منبع منگنز با ديگر عناصر است.