ارزيابي روش بهينه استخراج، کميت و تنوع موسيلاژ در بين اکوتيپ هاي گياه دارويي عناب (.Ziziphus jujuba Mill)

عناب (Ziziphus jujuba Mill.) يكي از گياهان دارويي حاوي موسيلاژ است كه در زمينه هاي دارويي، پزشکي، بهداشتي و صنعتي کاربرد دارد. در ارزيابي گياهان دارويي، متابوليت هاي ثانويه مي توانند به عنوان يک نشانگر ارزشمند مفيد واقع شوند. در اين آزمايش بهينه سازي روش استخراج موسيلاژ بر مبناي روش Karawya و Patumi و مقايسه مقدار موسيلاژ در اکوتيپ هاي مختلف عناب مورد ارزيابي قرار گرفت. به اين منظور تعداد 25 اکوتيپ عناب از نقاط مختلف کشور جمع آوري گرديد. پژوهش در دو آزمايش مجزا در قالب طرح کاملا تصادفي با 4 تکرار در آزمايشگاه ژنتيک و فيزيولوژي گياهي دانشگاه تهران در سال هاي 1388 و 1389 اجرا شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد که روش استخراج گرم، روش مناسب تري براي استخراج موسيلاژ مي باشد. همچنين نتايج نشان داد که بين اکوتيپ ها از لحاظ مقدار موسيلاژ استحصالي اختلاف معني دار وجود دارد. البته دامنه تغييرات موسيلاژ بين اکوتيپ ها از 28.96% تا 11.58% تبيين گرديد. اکوتيپ هاي کاسوا از قم و کلاله از مازندران داراي بيشترين ميزان موسيلاژ بودند. به طور کلي، نتايج اين پژوهش علاوه بر انتخاب بهترين اکوتيپ ها براي مصارف دارويي، مي تواند زمينه مناسبي براي به نژادي اين گياه دارويي ارزشمند فراهم کند.