تحليل توانمندي هاي بخش کشاورزي استان خراسان جنوبي در راستاي توسعه پايدار با استفاده از مدل SWOT

امروزه امکان سنجي توسعه بخش هاي اقتصادي با استفاده از مدل هاي تحليلي رواج گسترده اي يافته است. در اين مقاله هدف بر آن است تا توانمندي هاي بخش کشاورزي استان خراسان جنوبي در جهت توسعه پايدار با استفاده از مدل (SWOT)؛ مشتمل بر چهار مفهوم قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهديدها مورد سنجش قرار گيرد. روش پژوهش بر مبناي هدف، از نوع کاربردي و بر مبناي ماهيت و روش، از نوع تحقيقات توصيفي - تحليلي و پيمايشي است. براي تعيين، وزن دهي و رتبه بندي مولفه هاي بخش کشاورزي منطقه مورد مطالعه از نظر مردم (کشاورزان) و 150 کارشناس بخش کشاورزي استان در سازمان هاي مختلف با زمينه هاي تخصصي مختلف از جمله زراعت، باغداري، آبخيزداري، خاک شناسي، آبياري، اقتصاد کشاورزي و ... استفاده شده و نقاط مثبت و منفي کشاورزي منطقه براي رسيدن به توسعه پايدار شناخته شد. نتايج نشان داد که پتانسيل موجود براي گسترش بخش کشاورزي مهيا است؛ بر اين اساس مهمترين عامل در زمينه فرصت ها، عامل تجربه موفق اجراي طرح ساماندهي نظام خرده دهقاني با امتياز وزني 0.1864؛ مولفه عدم تناسب اعتبارات آبخيزداري به عنوان مهمترين تهديد با امتياز 0.2208؛ مهمترين نقطه قوت، پتانسيل بالاي توليد محصولات باغي (زرشک، زعفران، عناب، زيتون و ...) با امتياز بالاي 0.1944 و مولفه کمبود آمار و منابع اطلاعاتي صحيح و منسجم با امتياز وزني 0.1716 به عنوان مهمترين عوامل خارجي و داخلي کشاورزي استان خراسان جنوبي قلمداد مي شود. همچنين کل استراتژي هاي ارائه شده در 26 مورد گنجانده شده، که اولويت اول با استراتژي افزايش بهره وري از منابع آبي و تدوين الگوي کشت بر اساس ماتريس QSPM امتياز بالاي 15.6591 را کسب کرده است. استراتژي هاي برداشت متعارف از منابع آب استان ...، برنامه ريزي در خصوص پيشگيري و کاهش اثرات خشکسالي و ...، کاهش روند بيابان زايي ...، ايجاد ساز و کار مناسب با معيارهاي فني و علمي ... به ترتيب با کسب امتيازات 15.4242، 15.1402، 15.0706، 15.0638، در رتبه هاي 2 تا 5 قرار گرفته اند. همچنين استراتژي توسعه محصولات مزيت دار زعفران و زرشک با کسب امتياز 14.3886، در سطح جهاني مي توانند شرايط پايداري را براي استان خراسان جنوبي و به ويژه مراکز روستايي منطقه در بخش کشاورزي به وجود آورند.