تاثير شرايط محيطي بر بنيه بذر سوياي نواحي مختلف ايران

شرايط محيطي در طي نمو، رسيدگي و حتي در طي دوره پس از برداشت بذور سويا مي تواند روي جوانه زني و بنيه بذور حاصله تاثير بگذارد و گستره وسيعي از عوامل از جمله: شرايط آب و هوائي منطقه (بارش، دما، رطوبت نسبي و..)، انواع تنش ها، تغذيه و ساير را در بر مي گيرد. براي پي بردن به تاثير شرايط محيطي محل تشکيل بذر روي بنيه بذور حاصله، آزمايشي در قالب طرح کاملا تصادفي (طرح آشيانه اي) در آزمايشگاه بذر دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان با 14 محموله بذري داخل رقم شامل: دي پي ايکس (گرگان، گنبد، علي آباد، آزادشهر و کردکوي)، سحر (گرگان، گنبد، ساري، بابلسر، کردکوي و علي آباد)، ويليامز (ارديبل و گنبد) و هيل ساري، جمع آوري شده از نواحي مختلف ايران، به اجرا در آمد. براي شناخت اختلاف توده هاي بذري از نظر بنيه بذر در ابتدا آزمون هاي رشد گياهچه، جوانه زني استاندارد و در مرحله بعد آزمون تسريع پيري انجام شد و بدنبال آن آزمون رشد گياهچه و جوانه زني نيز روي بذور زوال يافته اجرا گرديد. نتايج نشان داد که شرايط محيطي به شکل معني داري سبب ايجاد بنيه هاي مختلف بذر در محموله هاي بذري داخل هر رقم شده است. از بين 5 محموله رقم دي پي ايکس، محموله گرگان و کردکوي به ترتيب بيشترين و کمترين بنيه بذر را از خود نشان دادند. محموله بابلسر و ساري از رقم سحر نيز بهتر از سايرين عمل کردند و محموله کردکوي با هدايت الکتريکي 26.46 ميکرو زيمنس بر سانتي متر از کمترين بنيه بذر در بين محموله هاي رقم سحر برخوردار بود. در بين محموله هاي رقم ويليامز نيز بالاترين درصد جوانه زني و کمترين نشت الکتروليت را محموله اردبيل از خود بروز داد. همبستگي منفي معني داري نيز بين نتايج آزمون هدايت الکتريکي با آزمون رشد گياهچه و درصد گياهچه نرمال بدست آمد و هر دو آزمون به خوبي تفاوت محموله هاي بذري از نظر بنيه بذر را نمايان ساختند. بنابراين نظر به نقش بارز محيط در شکل گيري درجات مختلف بنيه بذور در داخل يک رقم مشابه، در تعيين منطقه مناسب براي توليد بذر با بنيه بالا، اطلاع توليد کنندگان بذر از شرايط آب و هوايي، تغذيه اي و غيره بسيار مهم خواهد بود.