بررسي برخي عوامل موثر بر کوتاه قدي در کودکان شهر تهران

زمينه و هدف: کوتاه قدي يکي از جلوه هاي بارز تغذيه و بهداشت ناکافي در طولاني مدت است. مطالعه حاضر با هدف بررسي برخي عوامل موثر بر کوتاه قدي در کودکان کلاس اول شهر تهران انجام پذيرفت.
مواد و روش ها: در اين مطالعه مورد شاهدي (Case - control)، از ميان 3147 کودکي که قد آنها در 5 منطقه شهر تهران با روش هاي استاندارد اندازه گيري شده و کوتاهي قد بر اساس نمايه قد براي سن (کمتر از صدک 5) در مقايسه با جداول CDC 2000 تعيين شده بود، با استفاده از نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي، 86 نفر از کودکان کوتاه قد (گروه مورد) و 308 نفر از کودکان غير کوتاه قد سالم (گروه شاهد)، بر اساس دارا بودن شرايط ورود به مطالعه انتخاب شدند. پرسشنامه هاي مربوط به وزن و قد زمان تولد کودک و مدت تغذيه با شير مادر و وضعيت دموگرافيک خانوار براي هر يک از نمونه ها تکميل گرديد. سپس اطلاعات مربوطه از پرسشنامه استخراج و با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس نسخه 14 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: به طور کلي شيوع کوتاه قدي 3.7 درصد بود. درکودکان کوتاه قد ميانگين وزن هنگام تولد (0.6±2.9) کيلوگرم و مدت تغذيه با شير مادر (8.7±17.4) ماه که به طور معني داري از کمتر از کودکان غير کوتاه قد بوده (به ترتيب 0.5±3.2 کيلوگرم و 7.7±20 ماه) بود (P<0.05). همچنين والدين کودکان کوتاه قد نسبت به والدين گروه شاهد، داراي سطح تحصيلات کمتري بوده اند (P<0.05). آناليز رگرسيون چند متغيره نشان داد که نسبت شانس کوتاه قدي در کودکان با وزن هنگام تولد کمتر از 3 کيلوگرم نسبت به ساير کودکان 4.6 برابر (CI=%95 OR: 1.4-14.7) و در کودکان تغذيه شده با شير مادر به مدت کمتر از 3 ماه، 3.3 برابر کودکاني بود که بيشتر از 3 ماه با شير مادر تغذيه شده بودند (CI=%95 OR: 1.1-9.2).
نتيجه گيري: شيوع کوتاه قدي در کودکان درسطح نسبتا پاييني قرار داشته است و مراقبت هاي بهداشتي اوليه در دوران بارداري و تغذيه سه ماهه اول زندگي مهم ترين عوامل موثر بر وضعيت کوتاه قدي به شمار مي رود.