تعيين الگوي کشت دشت کاشمر بر اساس حفظ و نگهداري کيفيت منابع آب زيرزميني

در مطالعه حاضر با بررسي اثر مصرف کودهاي شيميايي و برداشت هاي بي رويه بر کيفيت منابع آب زيرزميني، رتبه بندي محدوديت استفاده از زمين هاي کشاورزي براي حدود 700 هکتار از اراضي دشت کاشمر تعيين شد. بدين منظور اراضي کشاورزي مورد مطالعه به 8 زيربخش تقسيم شد و کيفيت و محدوديت استفاده بيشتر از اين اراضي با استفاده از معيارها و فاکتورهاي در نظر گرفته شده، توسط روش ويکور برنامه ريزي چند معياره رتبه بندي شدند. سپس، با طرح ريزي مدل برنامه ريزي آرماني وزني با در نظرگرفتن 4 هدف زيست محيطي و اقتصادي به طور همزمان براي هر زيربخش، الگوي بهينه کشت و مديريتي استفاده پايدار از منابع آب زيرزميني و دست يابي به کشاورزي پايدار پيشنهاد شد. داده هاي مورد نياز از اداره جهاد کشاورزي، سازمان آب منطقه اي و اداره هواشناسي شهرستان کاشمر در سال 1389 جمع آوري شد. نتايج مطالعه نشان داد که براي جلوگيري از صدمات بيشتر به کشاورزي منطقه، اولويت بندي محدوديت هاي استفاده از زمين بايستي اجرا شود. نتايج بررسي کيفيت منابع آب کشاورزي درسال هاي 1387 و 1389 نشان داد که افزايش جبهه شوري در زيربخش هاي مختلف دشت گسترش يافته و در آينده اي نه چندان دور، کشاورزي منطقه آسيب جدي خواهد ديد. بنابراين، لازم است که برنامه هايي از قبيل مديريت منابع آب زيرزميني، تغيير الگوي کشت، افزايش سطح زيرکشت گياهان مقاوم تر به شوري، جايگزيني کودهاي شيميايي با کودهاي آلي و توجه به کشاورزي پايدار در منطقه مورد توجه قرار گيرد تا بتوان مديريت جامعي را در بهره برداري از منابع آب زيرزميني منطقه داشت.