جايگاه نمادهاي هويت ملي در زبان و ادب فارسي، مطالعه موردي: آثار داستاني جمال زاده

توجه به مساله هويت ملي در عصر مشروطه از اهميت زيادي برخوردار شد، دغدغه هويت ملي در آثار بسياري از نويسندگان اين عصر، گوياي جايگاه اين مساله در اين دوره تاريخي است. از جمله اين نويسندگان، پدر داستان نويسي کوتاه ايران، سيد محمدعلي جمال زاده است. براين اساس، پژوهش حاضر با هدف تشريح جايگاه نمادهاي هويت ملي در آثار اين نويسنده (يکي بود يکي نبود، تلخ وشيرين، کهنه و نو، قصه مابه سر رسيد) درمراحل مختلف زندگي ادبي او صورت گرفته است.پژوهش حاضر از نوع پژوهش هاي توصيفي، کيفي است که با استفاده از روش تحليل محتوا صورت گرفته است. بدين منظور با مطالعه ابعاد هويت ملي، مباحث نظري و ادبيات پژوهش درباره هويت ملي، مولفه هايي براي اين هويت تعيين و سازه تحليل محتوا تهيه شد و بر مبناي آن، ميزان و نوع توجه به هويت ملي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان مي دهد که از بين مولفه هاي هويت ملي در داستان هاي جمال زاده، بيشترين فراواني متعلق به نمادهاي زبان فارسي است. در مراحل بعدي اين واکاوي نمادهاي جغرافيايي، تاريخي، ادبيات، و مشاهير و فرهنگ از بيشترين فراواني ها برخوردارند. تحليل کيفي محتواي داستان هاي جمال زاده نشان مي دهد عناصر هويت ملي در آثار وي بسيار پررنگ و تقريبا تمام جنبه ها در آن مورد توجه قرار گرفته است.