حکمت سياسي ايران شهري در تاريخ نگاري اسلامي مبتني بر آثار مسعودي

ايمان پور محمدتقي; صياميان گرجي زهير; رحيم بيكي ساناز

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مطالعات تاريخ اسلام : پاييز 1390 , دوره 3 , شماره 10 ; از صفحه 11 تا صفحه 36 .

عنوان مقاله:

حکمت سياسي ايران شهري در تاريخ نگاري اسلامي مبتني بر آثار مسعودي

نویسندگان:

ايمان پور محمدتقي*, صياميان گرجي زهير, رحيم بيكي ساناز

آدرس:

* گروه تاريخ، دانشگاه فردوسي مشهد

چکیده:

تمرکز موضوعي تاريخ نگاري اسلامي بر اساس ميراث موجود، بر تاريخ سياسي است. مساله قدرت نيز محور اصلي تاريخ سياسي است. از آن جا که هدف تاريخ نگاري اسلامي از مرور تاريخ، توليد عبرت به معناي عبور از ظاهر امور و درک باطن آن هاست، بنابراين، گزارش چگونگي ظهور و افول حکومت ها و کنش هاي سياسي حاکمان به عنوان موضوع متون تاريخ نگاري اسلامي، بازسازي منطق تحول و تداوم قدرت در تاريخ اسلام است. به نظر مولفان، بايسته است گزارش تاريخ حکومت هاي ايران باستان توسط مورخان مسلمان، در راستاي توليد همين مفهوم و در ذيل حکمت سياسي ايران شهري فهميده شود. هرچند تاريخ اين دوران به صورت رويه اي عمومي در آثار متعدد تاريخ نگاري اسلامي آورده شده است، اما در آثار مسعودي، اين مفاهيم از جايگاهي ويژه برخوردار است و پرسش مقاله نيز شناسايي اين جايگاه است. در اين مقاله، بر اساس ره يافت هرمنوتيک، تلاش مي شود فهم مسعودي از وضعيت خلافت/ تمدن اسلامي بر پايه معاني عبرت آميز و دلالت هاي گزارش هاي تاريخي وي براي فرهنگ سياسي معاصرش بازخواني شود. نتيجه بررسي انتقادي مذکور به اين گزاره منتج شد که بازخواني/ گزارش تاريخ ايران باستان در آثار مسعودي، در راستاي فهم ميراث حکمت سياسي ايران شهري براي نقد وضع موجود خلافت و تمدن اسلامي است، که به نظر مسعودي در وضعيت زوال قرار داشته و ارائه راه کاري بر مبناي جايگاه عدالت در ملک داري ايران شهري، براي خروج از اين وضعيت بوده است؛ الگوي عملي اي که در مفهوم عدالت انوشيرواني متجلي مي شده است.

كلید واژه:

تاريخ نگاري اسلامي(Q2)عبرت(Q3)حکمت سياسي ايران شهري(Q3)عدالت(Q2)زوال(Q3)مسعودي(Q2)