حضور پارتيان در مناطق جنوبي خليج فارس (شرق و جنوب شرق شبه جزيره عربستان) بر اساس مدارک باستان شناختي به دست آمده از محوطه هاي پارتي سواحل جنوبي خليج فارس

خسروزاده عليرضا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مطالعات باستان شناسي (دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران) : پاييز و زمستان 1391 , دوره 4 , شماره 2 (پياپي 6) ; از صفحه 63 تا صفحه 81 .

عنوان مقاله:

حضور پارتيان در مناطق جنوبي خليج فارس (شرق و جنوب شرق شبه جزيره عربستان) بر اساس مدارک باستان شناختي به دست آمده از محوطه هاي پارتي سواحل جنوبي خليج فارس

نویسندگان:

خسروزاده عليرضا*

آدرس:

* گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد

چکیده:

هر چند ارتباط بين شرق و جنوب شرق عربستان با مناطق مختلف ايران پيش از دوره ساساني به خوبي دانسته نمي شود و مدارک نوشتاري اندکي از اين دوره باقي مانده، اما شمار فراوان مدارک باستان شناختي به دست آمده از اين منطقه و شمار اندک مدارک نوشتاري باقي مانده نشان مي دهد که اين ناحيه در اين دوره ارتباطات بسيار نزديکي با ايران داشته و تحت کنترل قانوني و رسمي پارتيان بوده است. هدف اصلي اين تحقيق مطالعه مواد فرهنگي باستان شناختي به دست آمده از محوطه هاي اشکاني شرق و جنوب شرق عربستان است که اين ارتباط نزديک را ثابت مي کنند. با مطالعه اين مواد دانش ما از برهم کنش هاي بين اين منطقه و سواحل شمالي خليج فارس در اين دوران بيشتر مي شود.
سفال از جمله مهم ترين مواد فرهنگي است که ارتباط تنگاتنگ بين محوطه هاي سواحل جنوبي با سواحل شمالي خليج فارس را نشان مي دهد. سفال فراوان ترين مدرکي است که ارتباط بين سواحل جنوبي خليج فارس و مناطق مختلف ايران را در دوره پارت و ساساني نشان مي دهد، به خصوص نمونه هاي شاخصي که مشابه آنها را به راحتي مي توان از ايران معرفي کرد. از جمله مي توان به سفال گونه لعاب دار، منقوش يک رنگ و دو رنگ، لوندو، پوست تخم مرغي، لوندو و سياه خشن اشاره کرد.
به غير از سفال، مواد فرهنگي ديگري مانند سکه، اشياي فلزي، شيشه، پيکره و معماري و کتيبه هاي به خط آرامي که نشان دهنده ارتباط نزديک بين سواحل جنوبي و شمالي خليج فارس است از شماري از محوطه هاي اشکاني شرق و جنوب شرق عربستان به دست آمده است.