ارزيابي دقت مدل هاي رقومي ارتفاع (DEMs) حاصل از نقشه هاي توپوگرافي و مقايسه تطبيقي آن با DEM هاي ماهواره اي (مطالعه موردي: DEM هاي توپوگرافي و ASTER منطقه آبغه در خراسان رضوي)

يکي از روش هاي تهيه رسترهاي ارتفاعي، استفاده از نقشه هاي توپوگرافي کاغذي است. در ايران بسياري از کاربران GIS با رقومي کردن نقشه هاي توپوگرافي 1:50000 سراسري به تهيه مدل هاي رقومي ارتفاع مي پردازند، اما کمتر به ميزان دقت و همچنين درجه اعتبار آنها در تحليل هاي ناهمواري توجه مي شود. در اين مقاله دو هدف عمده دنبال شده است، نخست به ارزيابي ميزان دقت اين گونه رسترها با مقايسه شبکه هاي زه کشي مستخرج از رستر مبتني بر نقشه توپوگرافي و شبکه زه کشي حاصل از تصاوير ماهواره اي پرداخته شده است و دوم درجه اعتبار آن در مقايسه با رستر نوع ASTER به عنوان يکي از پرطرفدارترين نوع داده هاي مورد استفاده در ژئومورفولوژي سنجيده شده است. در اين راستا ابتدا نقشه زه کشي منطقه مورد مطالعه از تصاوير ماهواره اي IRSpan سال 1384 استخراج و به دليل نزديک بودن به زمين واقعي، معيار اين ارزيابي در نظر گرفته شده است. سپس منحني هاي تراز 20 متري از نقشه توپوگرافي 1:50000 منطقه رقومي و رستر ارتفاعي آن با اندازه هاي سلولي 10 و 30 متر ساخته شد. به کمک ابزار هيدرولوژي در نرم افزار ArcGIS، شبکه زه کشي رستري منطقه در دامنه هاي سلولي 25 تا 500 سلول براي کل حوضه آبريز و سپس واحدهاي ژئومورفولوژي مختلف استخراج و خصوصيت هاي مورفومتري منطقه بر مبناي نقشه هاي به دست آمده مقايسه شدند. در آخرين مرحله شبکه زه کشي حاصل از DEM توپوگرافي با شبکه متناظر آن از DEM نوع ASTER مقايسه شدند.نتايج نشان داد که DEM هاي حاصل از نقشه هاي توپوگرافي در مقايسه با زمين واقعي، از خطاهاي چشمگيري برخوردارند، اما در مقايسه با DEM هاي ماهواره اي درجه اعتبار مناسبي را ارائه مي کنند.