تجربه جهاني، مدل گذار از نظام انحصاري به نظام متکثر راديو تلويزيوني

در دو دهه اخير، پس از پايان جنگ سرد و ظهور رسانه هاي نوين، ساختار رسانه اي در اکثر کشورهاي جهان تغييرات چشمگيري را، که پيش تر در حوزه مطبوعات تحقق يافته بود، از سر گذراند. در قرن 21، اين وضعيت به صورتي فراگير به حوزه رسانه هاي ديداري و شنيداري نيز تعميم يافت و نگاه نويني به کارکرد و فرايند اثرگذاري رسانه ها پديد آمد. اين مقاله، پس از بررسي نظريات گوناگون درباره نظام رسانه اي، با تمرکز بر راديو تلويزيون، به مثابه اثرگذارترين رسانه، به بررسي تغييرات ساختار مالکيت رسانه اي در جهان پرداخته است.
از اين رو با اشاره به دو الگوي رايج، «راديو- تلويزيون خدمت عمومي» و «راديو- تلويزيون خصوصي»، به بيان مزاياي افزون تر نظام خصوصي، که در اکثر کشورهاي جهان جايگزين نظام انحصاري راديو- تلويزيون دولتي گرديده است، نسبت به مدل انحصاري پرداخته ايم. در ادامه، با بيان ديدگاه هاي نهادهاي بين المللي، تجربه حدود 20 کشورجهان در گذار از نظام انحصاري رسانه اي به نظام متکثر بررسي و، با تمرکز بر کشورهايي که از نظر فرهنگي، سياسي، و موقعيت جغرافيايي مشابهت هايي قابل توجه با ايران دارند، به صورتي گذرا چگونگي مواجهه اين کشورها با چالش ها و ابهامات تغيير ساختار مطالعه شده است. در نهايت، گذار از هزينه هاي نظام انحصاري به فرصت هاي نظام متکثر در قالب مدل بيان شده و نظام متکثر رسانه اي به مثابه کارامد ترين ساختار رسانه اي از نظر تحقق اهداف، از جمله جلب رضايت مخاطب و توجيه پذيري اقتصادي و تامين منافع ملي و مصالح اجتماعي، معرفي شده است.