بررسي ساختاري خان و هفت خان در شاهنامه و اسطوره ها و حماسه هاي ديگر

شاهنامه ميراث عظيم ادبي ايران است که در آن با بهره گيري از عناصر مختلف اسطوره اي، تاريخي، داستاني، غنايي و... کليتي منسجم و منحصر به فرد شکل گرفته که آن را از حماسه هاي ملت هاي ديگر متمايز و جدا ساخته است. بهره گيري مناسب از همه اين عناصر آن را حتي به ميل و خواسته مخاطبان امروزي خود هم بسيار نزديک کرده است. در شاهنامه کنش و واکنش قهرمانان و پهلوانان به شکل بسيار جذابي به تصوير کشيده شده است. اين قهرمانان در سراسر زندگي پرماجراي خود با آزمون هاي زيادي روبه رو مي شوند که از آن ها مي توان به «خان» تعبير کرد. گاهي اين خان ها گسترش يافته و با اضافه شدن ويژگي هاي ديگري به آن ها، به حالت داستاني کامل درآمده اند که از آن ها با نام «هفت خان» ياد مي شود؛ در اينجاست که پاي اسطوره به دامن قصه مي لغزد و اسطوره و قصه يکي مي شود. قصد ما در اين مقاله بررسي نکات کليدي و مشترک آزمون ها، خان ها، هفت خان ها و هفت خان گونه هاي قهرمانان در شاهنامه (که شمار آن ها متفاوت است) و ساير حماسه ها بر اساس روش تطبيق ساختاري است.