خواندن يك رباعي خيام به شيوه اي متفاوت «کوزه گر عقل آفرين»

محور اين مقاله، بحث درباره يکي از رباعي هاي خيام است که نگارندگان آن عقيده دارند خوانش جديد ارائه شده بيش از خوانش معمول و مرسوم به مقصود و فلسفه اصلي خيام نزديک است. رباعي مورد نظر اين است:
جامي است که عقل آفرين ميزندش             صد بوسه زمهر بر جبين ميزندش
اين کوزه گر دهر چنين جام لطيف                ميسازد و باز بر زمين ميزندش
كه بصورت معمول، فاعل مصراع اول را عقل ميدانند ولي در خوانش مورد نظر ما فاعل مصراع، «عقل آفرين» است بمعناي خدا. در اثبات اين نظر به عوامل و عناصري چند استناد شده است.