آموزش معنويت و مراقبت معنوي در پرستاري :چالشي براي برنامه ريزي درسي

زمينه و هدف: معنويت به عنوان اساس هستي انساني و تاثير آن در التيام و شفا بخشي انسان در سال هاي اخير مورد توجه فزاينده اي قرار گرفته است. بعد معنوي يكي از ابعاد چهارگانه مراقبت كلي نگر بوده و مانند ابعاد زيستي، رواني و اجتماعي انسان از اهميت خاصي برخوردار است. رويکرد کلي نگر راهکار مناسبي براي شاغلين حرفه هاي بهداشتي درماني به ويژه پرستاران، جهت توجه به تمامي ابعاد وجودي انسان فراهم کرده است. سازمان جهاني بهداشت، مجمع بين المللي پرستاران، کدهاي اخلاقي دانشگاه هاي دنيا و نيز اکثر نظريه پردازان پرستاري بر لزوم توجه به آموزش معنويت و مراقبت معنوي در چارچوب رويکرد کلي نگر تاکيد دارند. از آن جايي كه حرفه پرستاري وظيفه مراقبت جسمي، رواني اجتماعي، فرهنگي و معنوي بيماران را بر عهده دارد، براي توجيه اين ادعا، به پرستاران آگاه و توانا جهت پاسخ گويي به نيازهاي معنوي بيماران نياز دارد. اين مقاله با مرور جامع بر متون مربوط، قصد دارد به اهميت آموزش معنويت و مراقبت معنوي در پرستاري پرداخته و ضمن توجه به الزامات قانوني و اخلاقي ادغام آن در برنامه هاي آموزشي، آن را به عنوان چالشي براي برنامه ريزي دوره کارشناسي پرستاري در ايران مورد توجه قرار دهد.
مواد و روش ها: در اين مطالعه، مرور جامع و عميق متون با استفاده از شبکه جهان گستر از سال 1980 تا سال 2009 ميلادي با کليد واژه هاي پرستاري، آموزش معنويت و مراقبت معنوي در پايگاه داده هاي ايراني و بين المللي از جمله IranMedex، IranDoc، PubMed،ScienceDirect ،ERIC ، ProQuest وOvid  انجام گرفت.
يافته ها: مرور متون نشان داد که در برنامه هاي درسي اکثر دانشگاه هاي كشورهاي غربي و شرقي آموزش معنويت و مراقبت معنوي وارد شده است، ولي به دلايل مختلف، پرستاران هنوز آمادگي لازم جهت شناسايي و رفع نيازهاي معنوي بيماران را نداشته و به آموزش دانشگاهي بيشتري نياز دارند. در ايران هيچ پ‍ژوهشي در مورد لزوم ورود معنويت و مراقبت معنوي در برنامه درسي دوره كارشناسي پرستاري انجام نشده است.
نتيجه گيري: مدرسين پرستاري در آماده سازي دانشجويان پرستاري جهت تشخيص و رفع نيازهاي معنوي بيماران نقش مهمي دارند. اصول معنويت و مراقبت معنوي بايد در برنامه درسي دوره کارشناسي پرستاري وارد شده و در دانشکده هاي پرستاري تدريس شود.