مقدمه: حضور فيبرهاي رژيمي در رژيم غذايي اثرات مثبتي بر سلامت دارد به طوري که سبب کاهش بيماريهاي قلبي عروقي و گوارشي، کاهش کلسترول خون، ديابت و سرطان روده در افراد مي گردد. سبوس برنج حدود 20% دانه برنج را تشکيل داده و يکي از محصولات جانبي توليد شده در کارخانجات شاليکوبي برنج مي باشد و يک منبع غني از فيبر است. با در نظر گرفتن اينکه اين ماده از ضايعات کارخانجات شاليکوبي برنج است، لذا استخراج فيبر از آن امري مهم و مطلوب تلقي مي گردد.
مواد و روش ها: سبوس برنج، از يکي از کارخانجات شاليکوبي استان گيلان، تهيه شد و پس از جداسازي چربي، استخراج فيبر به دو روش شيميايي و آنزيمي صورت گرفت. دو نوع فيبر به دست آمده از نظر راندمان توليد، ويژگي هاي شيميايي از قبيل (رطوبت، خاکستر، نشاسته، پروتئين) و نيز ويژگي هاي عملکردي از قبيل (قابليت جذب آب و چربي) بررسي شده و با يکديگر و همچنين با فيبر گندم مقايسه گرديدند.
يافته ها: راندمان استخراج در فيبر رژيمي تهيه شده از سبوس برنج به روش آنزيمي (%67.53) بطور معني داري بيشتر از روش شيميايي (%33.97) بود. ميزان پروتئين در روش استخراج شيميايي (%3.63) بيشتر از استخراج آنزيمي (%2.53) و مقدار املاح (%2.03) کمتر است (در مقابل %19.17). قابليت جذب آب و جذب چربي فيبر رژيمي تهيه شده به روش آنزيمي از سبوس برنج بطور معني داري بيش از فيبر گندم و فيبر رژيمي تهيه شده به روش شيميايي از سبوس برنج مي باشد.
نتيجه گيري: نتايج کلي نشان داد که سبوس برنج حدود 67 درصد فيبر رژيمي بر اساس استخراج به روش آنزيمي دارد. فيبر رژيمي حاصل از سبوس برنج منبع غني از پروتئين و مواد معدني است. ظرفيت جذب آب و جذب چربي فيبر رژيمي استخراج شده به روش آنزيمي از سبوس برنج بالاتر از فيبر گندم است. از اين رو مي توان آن را در توليد مواد غذايي فراسودمند (عملگر) بکار برد.