اثر تنش خشکي بر برخي صفات فيزيولوژيک و فعاليت آنتي اکسيداني بومادران بياباني (.Achillea tenuifolia Lam)

مقدمه و هدف: تنش هاي اسمزي در گياهان باعث توليد راديکال هاي آزاد شده و گياهان براي پاکسازي اين راديکال هاي سمي راهبردهاي گوناگوني را در پيش مي گيرند که از مهم ترين آن ها توليد و تجمع متابوليت هاي ثانويه مي باشد. امروزه اين موضوع محققين را بر آن داشته است که از تنش هاي محيطي به خصوص تنش خشکي براي افزايش ترکيبات مهم ثانويه مانند فنول ها و آنتي اکسيدان ها بهره بگيرند. از جمله گياهان دارويي ارزشمند، گياه بومادران بياباني (Achillea tenuifolia) مي باشد که گياهي است چند ساله که داراي بسياري از خواص دارويي است.
روش تحقيق: به منظور بررسي اثر تنش خشکي، چهار تيمار مختلف (25%، 50%، %75 و %100 تخليه رطوبتي بر اساس ظرفيت مزرعه) با سه تکرار در گلدان هاي پلاستيکي واقع در گل خانه اعمال شد و پس از 30 روز، برگ نمونه ها برداشت و آزمايشات اندازه گيري کل ترکيبات فنوليک، فعاليت آنتي اکسيداني با سه مدل سيستم DPPH، قدرت احيا کنندگي آهن و روش بي رنگ شدن بتاکاروتن اندازه گيري شد. غلظت مالون دي آلدهيد و ميزان تجمع پرولين نيز در برگ گياه محاسبه گرديد.
نتايج و بحث: تنش خشکي در گياه بومادران بياياني توانست به صورت معني داري ميزان ترکيبات فنوليک و فعاليت آنتي اکسيداني آنها (در دو مدل سيستم DPPH و بي رنگ شدن بتاکاروتن) را افزايش دهد. ميزان پرولين و مالون دي آلدهيد نيز با افزايش شدت تنش افزايش يافت. در حالي که بر اساس مدل قدرت احيا کنندگي، اختلاف معني داري ميان سطوح 25% و 50% ظرفيت مزرعه مشاهده نشد.
توصيه کاربردي/صنعتي: با توجه به نتايج حاصل از تحقيق حاضر مي توان سطح 50% ظرفيت مزرعه تخليه رطوبتي خاک يعني تنش ملايم را سطحي مناسب جهت تحريک بيشتر توليد ترکيبات فنوليک در اين گياه توصيه نمود. در پايان، مطالعات بيشتري در خصوص اثر تنش خشکي بر مقدار ساير ترکيبات مهم موثره در اين گياه پيشنهاد مي شود.