تحليل اثرات بورس كالايي بر اقتصاد و بخش كشاورزي ايران

هدف اصلي نگارش اين مقاله بررسي و امكان چگونگي شكل گيري بورس منطقه اي تخصصي منتخبي از محصولات كشاورزي و تاثير آن بر توسعه كشاورزي كشور است. بدين منظور ابتدا مشخصه هاي مهم و تعريف بورس كالايي و سپس مباني نظري آن و چارچوب قراردادهاي آتي ارايه مي شود. در قسمت بعد آثار بورس كالايي از حيث اصلاح ساختار، توسعه فعاليتها و بهبود توان صادراتي ارزيابي مي گردد. سپس ضمن ارايه مزاياي شكل گيري بورس كالايي با ارايه تصويري از ساختار بازار محصولات كشاورزي ايران به انتخاب و معرفي برخي از كالاهاي داراي پتانسيل مناسب بري تشكيل بورس كالاي تخصصي منطقه اي محصولات كشاورزي پرداخته و در پايان نيز جمع بندي و نظرات ارايه مي شود. به طور كلي براي راه اندازي و توسعه بورسهاي تخصصي كالا در كشور سه مزيت اصلي اصلاح ساختار اقتصاد، رشد فعاليتهاي مرتبط و بهبود توان صادراتي را مي توان بر شمرد. يكي از مسايل مهم اقتصاد ايران، گسترش اقتصاد غير رسمي و يا زيرزميني است. شكل گيري بورس كالا و اصلاح اين ساختار موجب مي شود شبكه غير رسمي خريد و فروش محصولات كشاورزي به شبكه رسمي كشور تبديل شود و نظام مالي پايداري شكل گيرد. بدين ترتيب وجود بازار سيال و نقد تنگناهاي توسعه توليد بخش كشاورزي تا آنجا كه مربوط به كمبود عوامل و منابع مالي است برطرف مي شود. بورس كالا همچنين مي تواند با توجه به فرايندهاي حاكم بر نظام تجارت بين الملل، زمينه اي فراهم سازد تا از آن طريق كيفيت كالا و استاندارد شدن مشخصات محصولات ارتقا يابد.
از مزاياي شكل گيري بورسهاي تخصصي كالا همچنين به مواردي مانند محدود شدن حجم مبادلات غير رسمي، حاكم شدن و رسميت يافتن ساز و كار نظام عرضه و تقاضا، گرايش سرمايه گذاري ها از بخش غير مولد، تخصيص بهينه بين زماني منابع، كاهش هزينه هاي مبادلاتي در فرايند بازار رساني و… اشاره خواهد شد.