بررسي كمي و كيفي «هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه ‌اي» در هواي تهران در تابستان 1381

تركيبات «هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه‌اي» از جمله عوامل سرطانزا، جهش‌زا و آلاينده محيط زيست مي‌باشند كه به طور عمده بر اثر احتراق ناقص سوخت‌هاي فسيلي به وجود مي‌آيند. در اين ميان تركيب «بنزو (a) پايرين» از خاصيت سرطانزايي بسيار بالايي برخوردار است.
در شهر تهران مطالعه بر روي اين تركيبات به جهت مصرف فزاينده سوخت‌هاي فسيلي توسط خودروها، به عنوان مهمترين منابع آلاينده هوا ضروري به نظر مي‌رسد. براي اين كار، 13 تركيب از آنان در 7 ايستگاه (شوش، آزادي، فردوسي، پيروزي (نيروي هوايي)، بهشتي، تجريش و سعادت‌آباد (كاج)) مورد بررسي قرار گرفت. براي اين كار پس از نمونه‌برداري در صبح و عصر (هر يك به مدت 8 ساعت) و استخراج نمونه‌ها، كميت و كيفيت اين تركيبات با استفاده از دستگاه گاز كروماتوگراف شناسايي گرديد. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه غلظت بالايي از اين تركيبات در مناطق مختلف شهر تهران وجود دارد، اما بنزو (a) پايرين در هواي تهران مشاهده نگرديد. همچنين غلظت اين تركيبات ارتباط تنگاتنگي با ميزان عبور اتومبيل‌ها دارد.
حداكثر غلظت اين تركيبات در صبح و عصر در شرق تهران (پيروزي) مشاهده گرديد (3078, 4449 ng/m³) و حداقل آن در صبح مربوط به جنوب تهران (شوش) (1070 ng/m³) و در عصر مربوط به شمال تهران (تجريش)(1055 ng/m³)  بوده است.
با توجه به افزايش و انباشت قابل توجه ساير آلاينده‌ها در عصر و در شرايط عادي شهر تهران، مقايسه اين تركيب نيز بين هواي صبح و عصر در تهران انجام گرديد.
عدم وجود تفاوت معني‌دار در هر ايستگاه بين صبح و عصر مي‌تواند به دليل ته نشست تركيبات متصل به ذرات معلق و خروج تدريجي اين ذرات از هوا باشد. اما با توجه به نتايج اين مطالعه، تفاوت معني‌داري در صبح بين جنوب (شوش) و شرق (پيروزي) وجود داشته و در عصر اين تفاوت معني‌دار نبوده است. علت وجود تفاوت معني‌دار را مي‌توان در وجود تفاوت فاحش در ميزان تردد خوردوها جست ‌و جو كرد. اين مطالعه به خوبي رابطه منطقي بين ترافيك و غلظت اين تركيبات را نشان داده است.