بررسي اپيدميولوژيکي ليشمانوز جلدي (سالک) در اپيدمي پاييز 1383 در منطقه جواديه نوق رفسنجان

مقدمه و هدف: ليشمانيوز جلدي به وسيله ليشمانيا تروپيکا (L.TROPICA) و ليشمانيا ماژور (L.Major) ايجاد مي شود ... به دليل طولاني بودن دوره بيماري که در نوع مرطوب در حدود 6 ماه و در نوع خشک در حدود يک سال مي باشد و همچنين اسکار که بيمار از خود به جا ميگزارد و از نظر زيبايي براي مردم بسيار مهم است. از طرفي در مناطقي که قبلا انتقال محلي وجود نداشته است ميزان بروز بيماري به طور خيلي سريع افزايش مي يابد و تعداد زيادي از مردم را مبتلا مي کند لذا بررسي، تشخيص و کنترل اپيدميولوژيکي بيماري ضروري است و بايد در اسرع وقت انجام شود.
روش کار: اين مطالعه به صورت توصيفي- و قطعي بر روي تعداد 166 بيمار که از تاريخ 19/6/1383 تا تاريخ 5/8/1383 در منطقه جواديه و روستاهاي اطراف آن که در نزديکي بافق يزد (يکي از کانونهاي آلوده کشور) بر اساس فرمهاي بررسي اپيدميولوژيکي گزارش گرديده انجام شده است پيرو گزارش اوليه سه مورد ايراني مبتلا به بيماري سالک از منطقه جواديه نوق رفسنجان با بيماريابي فعال تا تاريخ 5/8/1383 تعداد موارد به 166 مورد رسيد قبلا در اين منطقه موارد ساليانه خيلي کم و در حدود 1 الي 2 مورد گزارش مي گرديد لذا با ظن وقوع اپيدمي در منطقه سريعا اقدامات همه جانبه شروع گرديد. فرم بررسي اپيدميولوژي براي تمام موارد تکميل گرديد و همه موارد شناسايي شده توسط پزشک معاينه گرديده و بلافاصله تحت درمان قرار گرفتند و از نظر آزمايشگاهي نيز مورد بررسي قرار گرفتند.
يافته ها: تمام ضايعات مشاهده شده از نظر باليني نوع خشک بودند. در آزمايشات انجام شده جسم ليشمن مشاهده گرديد. کوچکترين فرد مبتلا 6 ماهه و بزرگترين آنها 93 ساله بود. %69.9 موارد ايراني و %30.1 موارد افغاني بودند. مردان مبتلا %44.6 و زنان %55.4 را تشکيل مي دادند. شايعترين سنين ابتلا بين 6 ماهگي تا 30 سالگي بود ... از کل افراد مورد مطالعه %53.3 سابقه هيچ گونه مسافرتي را در يک سال گذشته ذکر نمي کردند. از نظر ابتلا %53.6 موارد از جواديه و بقيه موارد از 8 روستاي نزديک بودند. از نظر محل گزش %55.8 در اندام فوقاني در خانه هاي نوساز %44.2 خانه هاي قديمي و %3.2 در خانه هاي مخروبه زندگي مي کردند.
بحث و نتيجه گيري: با توجه به خشک بودن باليني ضايعات احتمالي مي رود مخزن انسان و سگ باشد. سگ در منطقه به وفور مشاهده مي شود. با توجه به نزديکي به بافق و رفت و آمد زياد مردم به اين منطقه احتمالا موارد ابتلاي اوليه به صورت وارده و با توجه به شرايط فراهم انتقال يعني انسان، حيوان و پشه آلوده و همچنين عدم مسافرت بيش از نيمي از موارد در يک سال گذشته موارد بعدي به صورت انتقال محلي مي باشد و به دليل حساس بودن مردم اپيدمي به صورت انفجاري در مدت زمان کوتاهي عده زيادي را مبتلا نموده است. لذا توصيه مي شود مناطقي که در نزديکي کانونهاي آلوده قرار دارند بايد شديدا مراقبت و پيش بيني هاي لازم را جهت جلوگيري و يا کنترل آلودگي احتمالي انجام داده و ضمن آگاهي رساندن به موقع از نگراني مردم و تنش هاي احتمالي کاسته شود.