بررسي تاثير تغيير پاسخها در آ‍زمون تستي چهار گزينه اي بر نمرات دانشجويان

مقدمه و هدف: آزمون چند گزينه اي (تستي) متداول ترين آزمون عيني است که هم در سنجش تواناييهاي مختلف و هم در سنجش يادگيري در زمينه هاي مختلف و هم در سنجش يادگيري در زمينه هاي گوناگون تحصيلي مورد استفاده واقع مي شود و بر اساس نتايج حاصله در مورد ارتقا دانشجويان، تشخيص مشکلات يادگيرندگان و رفع نواقص يادگيري و آموزشي، راهنمايي و مشاوره دانشجويان، برنامه ريزي درسي و ... اتخاذ مي شود. لذا تعيين عوامل موثر بر نتايج اين آزمون از اهميت خاصي برخوردار است. يکي از اين عوامل مهم تغيير پاسخ اول توسط دانشجويان مي باشد. جمله پاسخهاي خود را تغيير ندهيد، کرارا در آ‍زمون هاي تستي به دانشجويان گوشزد مي شود دليل براي باقيماندن روي انتخاب اول مربوط به اين موضوع است که عقيده اول دقيق تر از پاسخهاي بعدي است. به نظر مي رسد افسانه مربوط به زيان بار بودن تغيير پاسخها بطور شفاهي و از طريق دستورالعمل روي دفترچه آزمون ها به ارث رسيده است. هر چند که خيلي از دانش آموزان پاسخهاي خود را تغيير مي دهند ولي عموما معتقد هستند که اين کار باعث کاهش نمره آنها مي شود تغيير پاسخهاي اخيرا با روشهاي گوناگون مورد مطالعه قرار گرفته ولي پژوهشگر در مطالعات کتابخانه اي پژوهشي که مستقيما در مورد بررسي تاثير تغيير پاسخ بر روي نتايج آزمون در ايران انجام شده باشد نيافتاده است. لذا مي توان گفت احتمالا اين اولين بررسي در اين مورد است. هدف کلي در اين پژوهش تعيين تاثير پاسخ اول در آ‍زمونهاي چهار گزينه اي بر نمرات دانشجويان بوده و اهداف اختصاصي شامل تعيين تعداد دانشجوياني که حداقل يک بار پاسخ خود را تغيير داده اند و تعيين تعداد پاسخهاي تغيير يافته از صحيح به غلط، غلط به صحيح، غلط به غلط و تعيين تعداد دانشجويان برنده، بازنده و مساوي و همچنين تعيين رابطه بين نمرات دانشجويان و ميزان تغيير پاسخها رابطه اي وجود ندارد.
روش اجرا: اين مطالعه در دانشگاه علوم پزشکي مشهد دانشکده پرستاري و مامايي تربت حيدريه در سال تحصيلي 80-79 و 81-80 انجام شد. نمونه هاي مورد پژوهش شامل دانشجويان مامايي شرکت کننده در امتحان جامع بودند به 120 سوال چهار گزينه اي پاسخ دهند. در واقع پاسخهاي دانشجويان به 3840 سوال بررسي شد.
نتايج:‌ يافته هاي اين مطالعه نشان داد که همه دانشجويان حداقل يک مورد تغيير پاسخ داشته اند و تعداد پاسخهاي تغيير يافته توسط هر دانشجو حداقل يک مورد و حداکثر 12 مورد بود. کل پاسخهاي تغيير يافته 154 مورد و بقيه تغييرات به شرح ذيل بود: تعداد پاسخهاي تغيير يافته از صحيح به غلط 32 مورد، تعداد پاسخهاي تغيير يافته از غلط به صحيح 96 مورد، تعداد پاسخهاي تغيير يافته از غلط به غلط 32 مورد. بطور کلي نتايج اين مطالعه نشان مي دهد که تغيير پاسخ در مجموع به نفع دانشجويان بوده است.
بحث: اکثر دانشجويان عليرغم هشدارهاي که به آنها داده مي شود پاسخهاي خود را تغيير مي دهند و يافته هاي اين مطالعه نشان داد که دانشجويان با احتمال بيشتر پاسخهاي غلط را به صحيح تغيير مي دهند. اين نکته قابل توجه است که دانشجويان ممکن است قبل از اينکه روي پاسخنامه علامت بزنند تغيير پاسخ داشته باشند که کشف آنها مشکل است.