ارزش گذاري اقتصادي تفرجگاه هاي طبيعي با استفاده از روش هزينه سفر منطقه اي مطالعه موردي: چشمه ديمه استان چهارمحال و بختياري

با توجه به تقاضاي روزافزون مردم به تفرجگاه ها و مراكز تفريحي، تحليل هاي اقتصادي و اجتماعي و بررسي كامل خواسته هاي مردم براي فراهم آوردن امكانات و تسهيلات لازم، امري ضروري است. در اين تحقيق از روش هزينه سفر منطقه اي براي ارزش گذاري اقتصادي تفرجگاه چشمه ديمه استفاده شد. اين روش بر مبناي استفاده از نقشه، ديدگاه و خصوصيات اقتصادي - اجتماعي بازديدكنندگان از تفرجگاه و نيز افزايش هزينه و مسافت دسترسي به منطقه است. نتايج نشان دادند كه متغيرهايي چون سن و سطح سواد و مقدار درآمد ماهانه بازديدكنندگان، تاثير عمده اي بر استفاده از تفرجگاه ها دارند. بررسي سطح درآمد ماهانه بازديدكنندگان نشان داد كه ميان اين متغير و تعداد روزهاي بازديد از تفرجگاه و نيز تمايل به پرداخت وروديه، همبستگي بالايي وجود داشت. اين نتايج به دست آمده چندان دور از انتظار نبود، زيرا به عنوان مثال براي پارك هاي ايالات متحد نيز نتايج مشابهي به دست آمده اند. نتايج در عين حال نشان دادند كه سطح تحصيلات نيز نقش مهمي در جذب گردشگران چشمه ديمه داشته است، به گونه اي كه بيشترين تعداد بازديدكنندگان داراي تحصيلات دانشگاهي بودند. بررسي مطالعات انجام شده در برخي از تفرجگاه هاي كشور نشان مي دهد كه اين مناطق براي نوجوانان تا ميان سالان جاذبه بيشتري دارند؛ اما نتايج ما نشان داد كه بيشترين تعداد بازديدكنندگان (24 درصد) در محدوده سني 34-30 سال هستند. ارزش تفرجي روزانه بالاي گردشگاه چشمه ديمه كه در تابستان 1387 محاسبه شد، با تحقيقات مشابه كه براي تالاب انزلي (1385) و پارك جنگلي طالقاني (1386) انجام گرفت، درخور مقايسه بود. اين ارزش براي سه منطقه يادشده به ترتيب حدود 72، 12 و 42 ميليون تومان برآورد شد. حتي با احتساب نرخ تورم در فاصله زماني اين سه تحقيق، نتايج نشان دهنده لزوم توجه بيشتر و تدوين طرح توسعه گردشگري منطقه تفرجگاهي چشمه ديمه است.