تاثير افزايش سرعت ناشي از بهسازي راههاي برون شهري بر سودها و هزينه هاي اقتصادي

پروژه هاي بهسازي راه در قالب دو دسته عمليات بهسازي رويه و بهسازي مشخصه هاي هندسي مسير، آثاري قابل توجه را بر سبد سودها و هزينه هاي وابسته به کاربران راه بر جاي مي گذارد. يکي از مهمترين عوامل انتقال اين آثار اقتصادي، افزايش سرعتي است که در پي بهبود کيفيت تردد، به طور متوسط براي وسايل نقليه ايجاد مي شود. افزايش سرعت متوسط وسايل نقليه، اثري چندبعدي است و مي تواند در محيط ارزيابي آثار اقتصادي، ديدگاه هاي متفاوتي را برانگيزد. مهمترين بخش آثار اقتصادي مزبور را مي توان در چارچوب آثار مستقيم کاربران که سه عنصر مربوط به سود و هزينه را در برمي گيرد، بررسي کرد. اين سه عنصر شامل اثر ايمني، زمان سفر و هزينه هاي کارکرد وسايل نقليه مي شود. در مبحث ايمني، به دنبال مقدار مشخصي از افزايش سرعت متوسط وسايل نقليه، نوعي هزينه را که شامل افزايش تصادفات جاده اي مي شود، مي توان مشاهده کرد. از سوي ديگر، همين مقدار افزايش سرعت منجر به پيمايش سريع تر مسير توسط وسايل نقليه و در نتيجه ايجاد سود حاصل از کاهش زمان متوسط سفر مي شود. در مبحث هزينه هاي کارکرد وسايل نقليه، بديهي است که به دنبال بهبود کيفيت سطح رويه راهها، بر اثر کاهش زبري و وارد شدن تنشهاي کمتري بر لاستيک و بدنه وسايل نقليه، هزينه هاي مزبور نيز کاهش مي يابد. اما از طرفي افزايش سرعت ناشي از همين بهبود سطح رويه همراه با افزايش سرعت ناشي از اصلاح مشخصه هاي هندسي مسير، مي تواند به افزايش اين نوع هزينه ها و به خصوص هزينه سوخت وسايل نقليه منجر شود. بدين ترتيب، افزايش سرعت ناشي از بهسازي راهها مي تواند طيف گسترده اي از سودها و هزينه ها را ايجاد کند که قرار دادن اين عناصر سود و هزينه در روشهاي ارزيابي اقتصادي به منظور تخصيص بهينه منابع در اين گونه پروژه ها، اهميت فراواني دارد. در اين مطالعه، روابط محاسبه کميتهاي مربوط به سه دسته سود و هزينه مزبور ارايه شده است.