نقش تغييرات اقليمي کواترنر در تحول ژئومورفولوژيکي فروچاله هاي کارستي (مطالعه موردي: ناهمواري شاهو، غرب ايران)

ناهمواري شاهو توده اي کوهستاني و آهکي است که در حد فاصل استان هاي کردستان و کرمانشاه واقع شده است و از نظر ساختاري بخشي از زاگرس مرتفع محسوب مي شود. ساختار آهکي اين ناهمواري داراي شرايط مناسبي براي توسعه اشکال کارستي است. در تحول و توسعه کارست هاي منطقه، متغيرهاي اصلي سنگ شناسي، زمين ساخت، شيب و اقليم دخالت داشته اند که نحوه توزيع فروچاله ها با توجه به هر کدام از اين متغيرها مورد بررسي قرار گرفته است. ميزان تراکم سطحي فروچاله ها با استفاده از عکس هاي زميني و پيمايشي ميداني در نقاط مختلفي از ميدان هاي اصلي کارستي به صورت نمونه اي بررسي شده و 15 تا 20 فروچاله در کيلومترمربع برآورد گرديده است. با وجود اينکه در بخش هاي عمده اي از منطقه شرايط سنگ شناسي، زمين ساختي و شيب براي توسعه کارست فراهم است اما اثري از فروچاله هاي کارستي ديده نمي شود. حضور فروچاله هاي کارستي از ارتفاع مشخصي (1900 متر) به بالا و بررسي آثار و شواهد يخچالي همچون سيرک ها، دره ها و مورن هاي يخچالي و همچنين پديده هاي مجاور يخچالي شامل لايه هاي مختلف سولي فلکسيون در نقاط مختلف منطقه، نشان مي دهد که در دوره هاي سرد پلئيستوسن از ارتفاع 1800 متر (مرز برف دائمي) به بالا، شرايط براي توسعه انحلالي فروچاله هاي کارستي فراهم بوده است. در چنين شرايطي دولين هاي کارستي داراي نقش دوگانه سيرک دولين بوده اند و در ابعاد وسيع شکل گرفته اند. در شرايط اقليمي کنوني، کارستهاي منطقه تحت تاثير تخريب شديد مکانيکي قرار دارند.