بررسي ميزان سلنيوم مو وسرم گاو هاي اطراف کارخانه هاي سراميک سازي اصفهان-ايران

سلنيوم عنصري کمياب و ضروري مي باشد که از سوي ديگر يک عنصر بي ضرر نيز نبوده بلکه به عنوان يک عامل بسيار سمي نيز شناخته شده است و در ادرار، شير و موي حيوانات قابل جستجو مي باشد. از شش گاوداري شيري که به ترتيب در شعاع هاي 0.1، 1.5 و 2.5 کيلومتري (دو گاوداري در هر شعاع) از منطقه کارخانه هاي صنعتي سراميک سازي اصفهان واقع شده بودند و دو گاوداري کنترل واقع در شعاع بيش از 15 کيلومتر از کارخانه هاي سراميک سازي، تعداد 24 راس گاو شيري از هر کدام از شعاع هاي فوق به صورت تصادفي انتخاب شد. از هر گاو نمونه خون و مو گرفته شد و ميزان سلنيوم نمونه هاي اخذ شده سرم و مو توسط دستگاه جذب اتمي و در مقابل استانداردهاي مناسب قرائت شد. نتايج نشان داد که ميانگين ميزان سلنيوم موي گاوان در فاصله 100 متري کارخانجات صنعتي سراميک سازي، نسبت به گروه کنترل دارد افزايش معني داري داشت (p<0.05) اما اين ميزان از ميزان سلنيوم موي گاوان در فاصله 1.5 کيلومتري کارخانجات صنعتي سراميک سازي به طور معني داري کمتر بود(p<0.05) . ميزان سلنيوم مو و سرم در شعاع يک و نيم کيلومتري بيشتر از(p<0.05)  ميزان سلنيوم در بقيه فواصل و کنترل بود. با توجه به موارد مشاهده شده کمبود سلنيوم در مناطق تحت مطالعه و از آنجايي که نتايج نشان دهنده کمبود تحت درمانگاهي سلنيوم در منطقه مي باشد چنين به نظر مي رسد که علي رغم رسوب قابل پيش بيني سلنيوم ناشي از کار خانه هاي سراميک سازي منطقه، کمبود سلنيوم بر طرف نشده است. به نظر مي رسد که ميزان بالاتر سلنيوم در فاصله 1.5 کيلومتري به دليل نحوه رسوب گرد و غبار کارخانه هاي سراميک سازي از دود کش هاي تعبيه شده در آنها باشد. هر چند در مناطق کارخانه هاي سراميک سازي، مسموميت با سلنيوم دور از انتظار نيست، ولي در منطقه تحت مطالعه به دليل فراهم بودن زمينه کمبود سلنيوم، نه تنها مسموميتي مشاهده نشد، بلکه چنين به نظر مي رسد که تا حدودي کمبود سلنيوم محيط اطراف خود را مرتفع ساخته است. علاوه بر اين، نتايج اين تحقيق امکان بهره گيري از اندازه گيري ميزان سلنيوم مو جهت بررسي وضعيت سلنيوم بدن را نيز نشان داد.