ارتباط الگوي سرگرمي و شاخص توده بدني در دانش آموزان دختر مدارس ابتدايي شهر تبريز

مقدمه: فراواني چاقي و اضافه وزن در کودکان و روند صعودي آن در دهه هاي اخير شکل نگران کننده اي به خود گرفته است. با توجه به اينکه چاقي دوران کودکي زمينه ساز چاقي بزرگ سالي و عوارض جدي مربوط به آن است و مطالعات مختلف حاکي از وجود ارتباط بين سبک زندگي و چاقي و اضافه وزن در کودکان مي باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين ارتباط بين الگوي سرگرمي به عنوان يکي از شاخص هاي مهم از سبک زندگي با شاخص توده بدني در دانش آموزان دختر دبستاني شهر تبريز صورت گرفت.
مواد و روشها: اين مطالعه توصيفي در سال 89 - 1388 روي 1500 دانش آموز 11 - 7 ساله دختر که از طريق نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب شده بودند، انجام شد. قد و وزن دانش آموزان به روش استاندارد اندازه گيري و شاخص توده بدني (BMI) محاسبه گرديد. بر اساس معيار مرکز کنترل بيماري ها (CDC) به چهار گروه به شرح زير تقسيم شد: شاخص توده بدني زير صدک 5 به عنوان لاغري، بين 85 - 5 به عنوان وزن طبيعي، بين 95 - 85 به عنوان اضافه وزن و شاخص توده بدني بالاتر از صدک ۹۵ استاندارد براي سن و جنس به عنوان چاقي در نظر گرفته شد. پس از کسب رضايت آگاهانه از والدين دانش آموزان، پرسشنامه ها توسط والدين تکميل شد. تجزيه و تحليل آماري داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS/Ver16 صورت گرفت و جهت مقايسه ميانگين ها از آزمون هاي کروسکال واليس، يومن ويتني و جهت بررسي ارتباط بين BMI استفاده شد.
يافته ها: طبق يافته هاي اين مطالعه 73.1 درصد دختران دبستاني داراي وزن نرمال، 12.5 درصد داراي اضافه وزن و 5.8 درصد چاق و 8.6 درصد لاغر بودند. در اين مطالعه بين ساعات تماشاي تلويزيون و شاخص توده بدني افراد مورد مطالعه ارتباط آماري معني دار وجود داشت (P=0.04)، در حالي که بين شاخص توده بدني و سايرالگوهاي سرگرمي ارتباط وجود نداشت.
بحث و نتيجه گيري: اگرچه اين مطالعه نتوانست همبستگي بين شاخص توده بدني و نمره کل الگوي سرگرمي را در دختران نشان دهد ولي از آنجا که اختلاف ميانگين بين گروه چاق و داراي اضافه وزن در مقياس الگوي سرگرمي مشاهده شد که در مورد تعداد ساعات تماشاي تلويزيون از نظر آماري معني دار هم بوده است، لذا به نظر مي رسد تلويزيون بيش از ساير الگوهاي سرگرمي در بروز چاقي و اضافه وزن کودکان مهم بوده و پيشگيري از چاقي کودکان با تاکيد بر بهبود الگوي سرگرمي همچنان احساس مي شود.