بررسي آماري دبي و رسوب حوضه آبريز قره سو (استان گلستان)

خوش رفتار رضا; مازيني فرشته

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

فضاي جغرافيايي : بهار 1390 , دوره 11 , شماره 33 ; از صفحه 101 تا صفحه 121 .

عنوان مقاله:

بررسي آماري دبي و رسوب حوضه آبريز قره سو (استان گلستان)

نویسندگان:

خوش رفتار رضا*, مازيني فرشته

آدرس:

* گروه جغرافيا، دانشگاه زنجان

چکیده:

جريان آب در بسترهاي فرسايش پذير، سبب جابجايي مواد در دامنه کوه ها و بستر رودها مي شود که اين فرايند انتقال يا آورد رسوب ناميده مي شود. هدف اصلي پژوهش هاي انتقال رسوب، يافتن رابطه اي ميان مقدار ذرات انتقال يافته، پارامترهاي هيدروليک و مشخصات مواد بستر رود است. اين نوع مطالعات، در چند دهه گذشته مورد توجه زيادي بوده است. در تحقيق حاضر با استفاده از داده هاي دبي، رسوب و بارندگي ايستگاه هايي که حداقل داراي آمار 20 ساله بودند، به مطالعه روابط دبي و رسوب حوضه آبريز قره سو واقع در استان گلستان پرداخته شده است. جهت تخمين ميزان رسوبدهي از انواع روش هاي رگرسيوني استفاده شده است. بعد از مرتب کردن داده ها و برآورد رابطه رگرسيوني دبي، رسوب و بارندگي، مقادير سالانه و ماهانه ايستگاه ها مورد تحليل قرار گرفت و بهينه ترين روش در تعيين رابطه دبي و رسوب برآورد شد. همچنين، جهت تحليل زمين شناسي، نقشه هاي زمين شناسي با مقياس 1:100000 تهيه و براي پردازش رقومي شدند. نتايج حاصله نشان داد به رغم اينکه ايستگاه سياه آب بالاترين ميزان دبي را دارد، اما بالاترين ميزان رسوب دهي سالانه مربوط به ايستگاه غاز محله است و به لحاظ زماني، بيشينه رسوب معلق در مهرماه رخ مي دهد. عموما، تاثير بارندگي بر دبي و رسوب رودهاي حوضه ضعيف است. با اين حال رسوب ايستگاه غاز محله تاثير بيشتري از بارندگي پذيرفته است. از ديدگاه زمين شناسي نيز از آنجا که بيشتر مساحت حوضه از لس و آبرفت تشکيل شده، رسوب دهي زياد در برخي ايستگاه ها بويژه ايستگاه غاز محله که شيب نسبتا بالايي دارد، مشاهده شده است. روش تواني، بهترين برازش درايستگاه هاي مورد مطالعه بوده است.

كلید واژه:

دبي جريان(Q2)بارمعلق(Q2)تشکيلات زمين شناسي(Q2)رابطه رگرسيوني(Q2)منحني سنجه رسوب(Q2)استان گلستان(Q2)ايران(Q2)