اثرات ميدان الکترومغناطيس با فرکانس 3 ميلي تسلا بر فرا ساختمان قلب در موش صحرايي

زمينه و هدف: شرايط زندگي مدرن سبب شده است که انسان به طور مداوم در معرض ميدان هاي الکترومغناطيس قرار گيرد. مطالعات اپيدميولوژيک و آزمايشگاهي حيواني اثر سوء ميدان هاي الکترومغناطيس را بر سيستم هاي بيولوژيک نشان داده است. اين مطالعه با هدف تعيين اثرات ميدان هاي الکترومغناطيس بر فرا ساختمان سلول هاي قلبي انجام شد.
روش بررسي: در اين مطالعه تجربي 30 سر رت ماده نژاد ويستار به دو گروه آزمايش و کنترل (در هر گروه پانزده سر) تقسيم شدند. رت هاي گروه آزمايش به مدت 4 ماه و روزانه 4 ساعت در معرض ميدان الکترومغناطيس با شدت 3 ميلي تسلا قرار گرفتند. پس از اتمام اين مدت حيوانات گروه آزمايش و کنترل کشته و نمونه هاي قلب جهت مطالعه با ميکروسکوپ الکتروني آماده شدند. سلول ها از نظر کمي و تعداد در دو گروه کنترل و آزمايش با استفاده از آزمون t-test تجريه و تحليل شدند.
يافته ها: يافته ها نشان داد که هسته سلول هاي عضله قلبي کوچک، متراکم و هتروکروماتيک شده اند به طوري که ميانگين قطر هسته در گروه کنترل و آزمايش به ترتيب 0.085±005 و 0.057±0.009 ميلي متر (P<0.001)و نسبت اقطار در هسته به ترتيب 1.80±0.15 و 1.32±0.30 ميلي متر (P<0.05)بود. همچنين طبقه زير آندوکاردي در قلب نامنظم و ميتوکندري ها متورم تر شده و کريستاهاي آنها نا منظم و مبهم ديده مي شد. پيدايش شکاف در حد فاصل غشاي پايه و سلول هاي آندوتليال عروق بين عضلاني قلب و نازکتر شدن لايه اپيکاردي در قلب از ديگر تغييرات مشاهده شده در اين پژوهش بود.
نتيجه گيري: اين يافته ها بيانگر اثرات سوء قرارگيري طولاني مدت در معرض ميدان هاي الکترومغناطيس بر سيستم قلبي-عروقي مي باشد که لزوم اتخاذ تدابير حفاظتي از لطمات احتمالي آن را مطرح مي کند.