ارتباط بين غلظت آلاينده هاي استنشاقي دي اکسيد نيتروژن، دي اکسيد گوگرد، منواکسيد کربن و عملکرد ريوي

زمينه و هدف: آلاينده هاي استنشاقي نقش مهمي در بيماري هاي ريوي دارند. اين مطالعه با هدف بررسي سطح آلاينده هاي استنشاقي دي اکسيد نيتروژن، دي اکسيد گوگرد، منواکسيد کربن در اراک (شهر صنعتي و آلوده) و خمين (غير صنعتي و غير آلوده) و تعيين چگونگي اثر آن بر عملکرد ريه در مقطع زمان اسپيرومتري انجام شد.
روش بررسي: دو شهر اراک و خمين به ترتيب به ده و پنج منطقه تقسيم و آلاينده هاي استنشاقي دي اکسيد نيتروژن، دي اکسيد گوگرد و منواکسيد کربن اندازه گيري شدند. همزمان به طور تصادفي در فصول مختلف سال 522 نفر از بالغ غير سيگاري خمين و 547 نفر از اراک انتخاب و از آنان اسپيرومتري به عمل آمد و از شاخص کيفيت هوا (PSI=Poliution standard index) براي ارزيابي کيفيت هوا استفاده شد. ميانگين غلظت آلاينده ها و شاخص پراکندگي ظرفيت هاي ريوي با آزمون هاي آماري آناليز رگرسيون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: ميانگينPSI  اراک 101.83±14.54 و خمين 89.17±18.58 بود (P<0.05). حداکثر جريان بازدمي (PEF) و ظرفيت حياتي فعال (FVC) در اراک به طور معني داري کمتر از خمين بود (P<0.05). ميانگين غلظت مونواکسيد کربن (CO)، دي اکسيد گوگرد (SO₂) و دي اکسيد نيتروژن (NO₂) در اراک بالاتر از خمين بوده و اين افزايش در مورد CO و SO₂ معني دار بود (P<0.001). در تعداد کل نمونه آلاينده هاي CO،SO₂  و NO₂ ارتباط معني داري بين ميانگين ظرفيت حياتي (P<0.001) VC و (P<0.05) FVC با غلظت SO₂ و PEF با NO₂ وجود داشت (P<0.001). در اراک رابطه ميزان پيش بيني شده FVC با غلظت CO معکوس و معني دار بود (P=0.03).
نتيجه گيري: با توجه به بالاتر بودن غلظت آلاينده هاي NO₂،SO₂  و CO در شهراراک نسبت به خمين تاثير آلاينده هاي فوق بر شاخص هاي اسپيرومتري افراد سالم غير سيگاري متفاوت مي باشد. در اراک رابطه ميزان پيش بيني شده FVC با غلظت CO معکوس و معني دار بوده، لذا توصيه مي شود که آلاينده هاي مذکور و منابع آنها ساليانه مورد پايش قرار گيرد.