معرفي و مقايسه مهمترين مواد موثره ثانوي گياه انار وحشي (.Punica granatum L) در رويشگاه هاي متفاوت استان گلستان

در قرن اخير ارزش ترکيبات آنتي اکسيداني در گياهان و همچنين عملکرد ارزشمند و ديرينه اي که در بحث پيشگيري و درمان بيماري هاي قلبي عروقي، فشار خون، ديابت و سرطان دارند، بسيار مورد توجه مراکز علمي و تحقيقاتي سازمان بهداشت جهاني قرار گرفته است. گياه دارويي انار وحشي (Punica granatum L.) از گونه هاي ارزشمند دارويي شمال ايران است که از زيستگاه هاي شني سواحل درياي خزر تا نواحي کوهستاني و جنگلي جنوب شرق استان گلستان رويش دارد و ساليان درازي است که مردم بومي اين استان به طرق مختلف در طب سنتي از فراورده هاي آن در پيشگيري و درمان بيماري هاي شايع خود استفاده هاي دارويي مي برند. در اين تحقيق به منظور بررسي و مقايسه مهمترين مواد فعال ثانوي و دارويي، اندام هاي مختلف گياه از دو رويشگاه هاي طبيعي جمع آوري، عصاره گيري و بررسي ميزان ترکيبات ثانوي (فنل، فلاونوئيد و آنتوسيانين) در اندام هاي مختلف با آزمون Pearson chi square انجام و در p<0.05 معني دار ارزيابي گرديد. نتايج بررسي فيتوشيمي نشان داد که ميزان ترکيب هاي فلاونوييدي اندام هاي گياه در دو رويشگاه از 96 تا 381.4 ميلي گرم معادل کوئرستين در گرم وزن و ترکيبات فنولي از 140.1 تا 381.4، در هر يک از اندام ها و همچنين رويشگاه ها متغير بوده و بالاترين مقادير ترکيبات فوق مربوط به آب انار، پوست ميوه و اين در حالي است که ميزان در گل و برگ به حداقل رسيده است. با افزايش ارتفاع در رويشگاه کوهستاني 375 متر، ميزان ترکيبات فنلي و فلاونوييدي افزايش يافته است. ميزان آنتوسيانين از 1.26 تا 3.4 ميلي گرم معادل سيانيدين 3-گلوکوزيد در 100 ميلي گرم وزن گياه در دو اندام گل و ميوه نشان داد که گل از بيشترين ميزان آنتوسيانين مخصوصا در منطقه کوهستاني نسبت به آب ميوه برخوردار است. يافته ها حاکي از آن است که مهمترين ترکيبات ثانوي گياه در دو اندام گل و ميوه بيشتر بوده و ضمنا با افزايش ميزان ارتفاع بر کميت و کيفيت مواد موثره دارويي اندام ها در نمونه هاي متعلق به منطقه کوهستاني افزوده شده است.