اثر درجه بازبودن تجارت بر سرعت همگرايي درآمد سرانه: شواهدي از گروه دي هشت

يکي از سوالات اساسي پيش روي تئوري هاي اقتصادي اين است که آيا امکان دارد شکاف درآمدي ميان کشورهاي غني و فقير کاهش يابد؟ اين سوال در ارتباط با يکي از قديمي ترين و جنجال برانگيزترين موضوعات در اقتصاد يعني فرضيه همگرايي درآمدي مي باشد. اين موضوع توسط مدل هاي رشد اقتصادي و همچنين قضيه برابر شدن قيمت عامل (FPE) پيش بيني شده است. مدل رشد نئوکلاسيک در چارچوب فروض استاندارد خود به ويژه بازده نزولي سرمايه، پيش بيني مي کند که کشورهاي کمتر توسعه يافته با نرخ سريع تري رشد کرده و قادرند شکاف درآمدي ميان خود و کشورهاي توسعه يافته را کاهش دهند. همچنين بر اساس قضيه برابر شدن قيمت عامل، تجارت آزاد موجب برابر شدن قيمت عامل و در نتيجه، موجب برابري درآمد سرانه مي گردد. به علاوه در چارچوب مدل هاي رشد درونزا، تجارت مي تواند با افزايش انتقال و نشر تکنولوژي و ارتقاي نوآوري موجب تسريع رشد گردد.
مطالعات معدودي درباره نقش تجارت بين الملل در همگرايي درآمدي صورت گرفته است. بر اساس برخي از مطالعات، کشورهاي با درآمد پايين تر بيش از کشورهاي داراي درآمد بالاتر از تجارت سود مي برند. بنابراين تجارت آزاد موجب همگرايي درآمدي مي شود و براساس مطالعات ديگر، تجارت آزاد شکاف درآمدي ميان کشورهاي ثروتمند و فقير را افزايش مي دهد. در مجموع، نتيجه قطعي درباره اثر تئوريک و تجربي درجه باز بودن تجاري بر همگرايي درآمدي به دست نيامده است. مقاله حاضر با بکارگيري مدل همگرايي – رشد و با استفاده از تکنيک قدرتمند پانل، اثر درجه باز بودن تجارت روي سرعت همگرايي درآمدي کشورهاي عضو دي هشت را طي دوره زماني (2004-1975) بررسي مي کند. نتايج تحقيق نشانگر اثر مثبت و معني دار درجه باز بودن تجارت روي سرعت همگرايي ميان کشورهاي گروه دي هشت مي باشد. بر اساس نتايج مقاله حاضر به نظر مي رسد کشورهاي دي هشت مي توانند با توسعه تجارت متقابل، شکاف درآمدي ميان خودشان را کاهش دهند. همچنين بر اساس نتايج مقاله حاضر، سرمايه انسانسي و فيزيکي اثر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادي کشورهاي مورد بررسي دارد.