منظور از صلاحيت انحصاري آن است که فقط مرجعي که داراي چنين صلاحيتي مي باشد، مي تواند به موضوعات داخل در صلاحيت انحصاري خود رسيدگي نمايد. بحث صلاحيت انحصاري در رابطه با مراجع قضايي حقوقي مطرح مي گرد. بنابراين، هدف از طرح قواعد صلاحيت انحصاري، کاربرد آنها در رابطه با مراجع قضايي غير حقوقي، مانند دادگاه هاي کيفري و يا مراجع غير قضايي، مانند مراجع اداري نمي باشد. صلاحيت انحصاري از صلاحيت ذتي نيز متفاوت مي باشد. در واقع ممنوعيت ناشي از اعمال صلاحيت ذاتي محدود به مقطع طرح دعوا مي باشد، اما پس از طي اين مقطع، صلاحيت ذاتي مانع طرح دعوا به عنوان دفاع يا ايراد يا به صورت طاري نمي گردند. در واقع، دادگاه رسيدگي کننده به دعواي اصلي مي تواند به دعاويي که به عنوان دفاع يا ايراد يا به صورت طاري مطرح مي گردند رسيدگي نمايد، هر چند که از لحاظ نوع مرجع در صلاحيت ذاتي آن نباشد، مگر آنکه اين دعاوي در صلاحيت انحصاري مرجعي در همان صنف و درجه باشد.