ساختار دفاعي ترکمن ها در برابر تهاجم روس ها در قرن سيزدهم هجري

ترکمانان مجموعه قبايل پراکنده اي بودند که از قرن پنجم به بعد خود را به مناطق شمال شرقي ايران رساندند. در سير کلي تاريخ ايران اين عناصر بخشي از حاکميت سياسي ايران را تشکيل مي دادند اما در ايام ضعف حاکميت مرکزي، خودسري و نافرماني ويژگي عمومي اين قبايل بود. در قرن سيزدهم هجري قدرت مرکزي ايران که در اختيار قاجارها بود اکثرا در برابر خودسري اين قبايل ناتوان ظاهر شد. در همين ايام پيشروي روس ها در آسياي مرکزي زمينه الحاق بخش هايي از مناطق ترکمن نشين به قلمرو آنها را به دنبال داشت. ساختار قومي و قبيله اي و جغرافياي طبيعي منطقه در کنار شيوه هاي دفاعي ترکمانان، مجموعه شرايطي را مهيا نمود تا روس ها براي تسلط بر اين منطقه در مقايسه با ساير بخش هاي آسياي مرکزي با دشواري هاي بيشتري مواجه شوند و به سختي نيروهاي خود را در اين منطقه استقرار بخشيدند. مقاله پيش رو شيوه هاي دفاعي ترکمانان و دلايل ناکامي نهايي مقاومت آنها را در برابر روس ها جستجو مي نمايد.